Пісьменнік-юбіляр
«Мастак лірычнай прозы…»
4 жніўня беларуская літаратура адзначыла чарговы юбілей. Менавіта ў гэты дзень 100 гадоў назад нарадзіўся Янка Брыль, народны пісьменнік Беларусі, перакладчык, крытык. З нагоды гэтай круглай даты на абанеменце цэнтральнай бібліятэкі імя М. Гарэцкага і ў раённай дзіцячай бібліятэцы былі арганізаваны кніжныя выставы пад агульнай назвай «Мастак лірычнай прозы». На іх прадстаўлены асобныя творы і зборнікі пісьменніка, а таксама літаратура пра жыццё і творчы шлях мастака слова, якая дазволіць бліжэй пазнаёміцца з аўтарам і адкрыць для сябе свет яго лірычнай прозы.
Нарадзіўся будучы пісьменнік ў Адэсе, сям’і чыгуначніка. У 1922 годзе разам з бацькамі вярнуўся на іх радзіму, у вёску Загор’е, што на Гродзеншчыне. Скончыў польскую сямігодку. У сакавіку 1939 г. быў прызваны ў польскую армію, служыў у марской пяхоце. У верасні таго ж года пад Гдыняй трапіў у нямецкі палон і толькі ў 1941 г. яму ўдалося ўцячы пасля адной няўдалай спробы. На Радзіме Янка Брыль далучыўся да партызан, быў сувязным, потым партызанам-разведчыкам. Гэтыя старонкі біяграфіі пісьменніка знайшлі яркае адлюстраванне ў яго вядомым рамане «Птушкі і гнёзды».
У розны час Янка Брыль працаваў у рэдакцыі газеты-плаката «Раздавім фашысцкую гадзіну», часопісах «Вожык», «Маладосць», «Полымя». У 1981 годзе атрымаў званне народнага пісьменніка БССР і такім чынам стаў апошнім народным пісьменнікам Беларусі савецкай эпохі.
Сваю творчую дзейнасць пісьменнік пачаў з вершаў, якія, аднак, не прынеслі яму поспеху. А вось у жанры малой прозы талент аўтара выявіўся вельмі ярка і шматгранна. Асаблівае месца ў творчасці Янкі Брыля займаюць так званыя лірычныя мініяцюры. Яны сталі своеасаблівай кнігай жыцця пісьменніка, споведдзю майстра пра сябе і свет, пра блізкіх людзей. Мініяцюры склалі некалькі кніг, сярод якіх «Акраец хлеба», «Пішу як жыву», «Дзе скарб ваш». Між іншым, гэтыя кнігі можна пабачыць на выставах, арганізаваных бібліятэкамі. Плённа працаваў аўтар і ў жанры аповесці. Значнае месца ў беларускай літаратуры займаюць яго аповесці «Ніжнія Байдуны» і «Золак, убачаны здалёк» - творы глыбока нацыянальныя, у якіх яскрава выяўляецца маральнае здароўе, высакароднасць і прыродная мудрасць беларусаў. Разам з Уладзімірам Калеснікам і Алесем Адамовічам Янка Брыль выдаў дакументальную кнігу «Я з вогненнай вёскі…» – жудасныя ўспаміны ўцалелых жыхароў спаленых вёсак Беларусі, жорсткая праўда пра вайну і фашызм.
25 ліпеня 2006 года ва ўзросце 88 гадоў народны пісьменнік пайшоў з жыцця. Уся творчасць Янкі Брыля прасякнута глыбокім, чыстым пачуццём да сваёй радзімы. Шчырае і сумленнае служэнне роднай зямлі, роднаму народу было галоўнай мэтай і сэнсам усяго яго жыцця.
