Беларуская, мілая, родная шчырая мова мая |
21.02.2025 |

Роднае слова міла, вяснова
Зернем упала ў нашым краі.
Светлыя думы матчынай мовы
З глебы радзімай буйна ўзраслі.
Л. Андрэева
Мы – беларусы, бо нарадзіліся у Беларусі. А ці дастаткова гэтага? Канешне не, каб назваць сябе беларусам, трэба значна больш, чым проста нарадзіцца тут. Бясспрэчна, мы павінны ведаць гісторыю і культуру свайго народа, але, па-першае, мы павінны ведаць нашу родную беларускую мову. Менавіта яна робіць нас сапрауднымі беларусамі.

21 лютага свет адзначае Міжнародны дзень роднай мовы – дзень, які нагадвае нам пра важнасць захавання і развіцця моўнага разнастайнасці. Беларуская мова, як і любая з іншы моў свету, з'яўляецца не толькі сродкам зносін, але і носьбітам культуры, традыцый і ідэнтычнасці народа. У сучасным свеце, дзе глабалізацыя і распаўсюджванне дамінуючых моў, такіх як англійская, становяцца ўсё больш актуальнымі, важна памятаць пра значэнне роднай мовы для кожнай нацыі. Беларуская мова, якая мае глыбокія гістарычныя карані і багатую літаратурную спадчыну, патрабуе нашай увагі і падтрымкі.

Дні роднай мовы ў нашай краіне пачалі святкавацца дзяржаўнымі ўстановамі з 2009 года. Беларуская мова – самая мілагучная пасля італьянскай, вырашылі эксперты ЮНЭСКА. Гісторыкі сцвярджаюць, што яна яшчэ і самая старажытная сярод славянскіх. І каб захаваць сваю родную мову, беларусам трэба на ей размаўляць, бо няма народа без мовы, няма мовы без яго носьбіта.
Да міжнароднага дня роднай мовы ў бібліятэках сеткі аформлены выставы: «Мілагучнае, звонкае, спеўнае слова!», «Роднай мовы гук чароўны», «Дзіўная родная мова мая», «Моц і прыгажосць роднай мовы», «Жыве ў вяках беларуская кніга».

На кніжных выставах прадстаўлены кнігі на роднай мове ад класікаў беларускай літаратуры да сучасных аўтараў. Тут можна пазнаёміцца з вядомымі з дзяцінства мастацкімі творамі беларускіх песняроў: Я. Коласа, Я. Купалы, М. Танка, М. Багдановіча, І. Мележа, І. Шамякіна і іншых. А таксама з энцыклапедычнымі выданнямі па гісторыі беларускага кнігадрукарства, разнастайнымі слоўнікамі, біяграфіямі беларускіх асветнікаў, паэтаў і іншых дзеячаў культуры і мастацтва Беларусі. Амаль усе кнігі, прадстаўленыя на выставах, выданыя на беларускай мове, ілюстраваны, а галоўнае – даступныя кожнаму, хто наведаецца ў бібліятэку.
![]() | ![]() | ![]() |
---|
Таксама да міжнароднага дня бібліятэкары правялі шэраг мерапрыемстваў: інформ-кактэйль «На роднай мове размаўляю», чытацкі салон «Сэрцам краніся роднага слова», гутарку «Беларуская мова як частка міравой культуры», гульню-вандроўку «Беларуская скарбонка», круглы стол «Беларуская, мілая, родная шчырая мова мая», акцыю «На роднай мове размаўляю».
![]() | ![]() | ![]() |
---|
Пад час мерапрыемстваў дзеці даведаліся як беларуская мова праходзіла доўгі і складаны шлях развіцця, як узнікла беларускае кнігадрукаванне і які ўплыў на гэтыя працэсы аказалі выдатныя беларускія асветнікі і дзеячы культуры. А таксама дзеці чыталі мастацкія творы, адгадвалі загадкі, расказвалі вершы, удзельнічалі ў віктарынах, здзейснілі падарожжа ў гісторыю Міжнароднага дня роднай мовы.
У беларускіх пісьменнікаў і асветнікаў ёсць шмат шчырых, пранізлівых радкоў пра родную мову. Чытаць іх варта і 21 лютага, і ў любы іншы дзень года. Не толькі чытаць, але вучыць родныя словы, спрабаваць размаўляць па-беларуску, карыстацца сваёй мовай ў штодзённым жыцці. Каб не знікла яна, а квітнела, як роўная сярод роўных, узбагачала кожнага з нас, яднала нацыю, мацавала Беларусь і рабіла беларусаў адметнымі сярод іншых народаў свету.
![]() | ![]() | ![]() |
---|
Сэрцам роднага слова краніся… |
19.02.2025 |

Чуеш песня гучыць жаўрукова,
Разганяючы хмары трывог.
Хай жа так загучыць наша мова
І ляціць па шляхах перамог!
Валянціна Мажугіна
Літаратурна-музычная кампазіцыя “Сэрцам роднага слова краніся”, прымеркаваная да Міжнароднага дня роднай мовы, была прадстаўлена ў студэнцкім інтэрнаце № 4 Беларускай дзяржаўнай сельскагаспадарчай акадэміі.
Вядучыя мерапрыемства расказалі пра гісторыю свята, непаўторнасць і багацце беларускай мовы, прывялі выказванні аб ёй вядомых пісьменнікаў. У выкананні студэнтаў прагучалі вершы беларускіх майстроў слова на роднай і аб роднай мове.
На мерапрыемства былі запрошаны ўдзельнікі народнага літаратурнага калектыву “Роднае слова”: член Саюза пісьменнікаў Беларусі Алеся Цэван і паэт Аляксандр Ведзянееў.
![]() | ![]() | ![]() |
---|
Аўтары чыталі свае беларускамоўныя вершы аб Радзіме, жыцці і каханні, разам з аўдыторыяй разважалі аб значэнні і ролі роднай мовы ў жыцці чалавека.
З задавальненнем слухалі студэнты і песні на словы члена Саюза пісьменнікаў Беларусі Ніны Кавалёвай (“Беларусі”; муз. Уладзіміра Воранава), паэтаў Аляксандра Клачкова (“Буслы Беларусі”; муз. Яўгена Магаліфа), Лідзіі Андрэевай (“Проста сын”; муз. Андрыяна Бялясава), а таксама “Матчыну песню” кампазітара Валянціны Макеевай. Напрыканцы прагучала песня “Добрыя людзі” (словы Алеся Бадака, муз. Алега Елісеенкава) у выкананні малодшага навуковага супрацоўніка кафедры іхтыялогіі і рыбаводства Мікалая Семянка.
![]() | ![]() | ![]() |
---|
Супрацоўнікамі цэнтральнай бібліятэкі імя Максіма Гарэцкага была падрыхтавана літаратурная выстава, дзе экспанаваліся кнігі класікаў беларускай літаратуры, выданні, прысвечаныя гістарычнаму станаўленню і развіццю беларускай мовы, слоўнікі, паэтычныя і празаічныя зборнікі твораў магілёўскіх і горацкіх аўтараў.
Студэнты выказвалі свае адносіны да роднай мовы, гаварылі аб тым, як важна карыстацца ёй у паўсядзённым жыцці, думаць па-беларуску.
![]() | ![]() | ![]() |
---|
Крылы творчага натхнення Івана Навуменкі |
17.02.2025 |

Сёлета 15 лютага адзначалася 95-годдзе з дня нараджэння народнага пісьменніка Беларусі Івана Навуменкі.
Іван Якаўлевіч Навуменка – яркі самабытны талент, чалавек з багатай біяграфіяй. Звыш 40 гадоў аддаў пісьменнік роднай літаратуры, узбагаціў яе новымі вобразамі людзей, мужныя і гераічныя характары, якіх знайшлі праўдзівае і яркае ўвасабленне ў глыбока самабытнай яго творчасці. Пісьменнік умеў апавядаць пра лёс, пачуцці звычайнага чалавека, пра яго маральна-этычны стан так, каб дапамагчы чытачу заняць правільную пазіцыю ў жыцці.

Сёння, адзначаючы яго 100-гадовы юбілей, мы ўспамінаем пра вялікі ўклад гэтага народнага пісьменніка ў беларускую літаратуру. Яго творы — гэта не проста словы на паперы, а глыбокія развагі пра жыццё, каханне, прыроду і чалавечыя адносіны.
У творчай асобе Івана Навуменкі аб'ядналіся, сумясціліся два таленты –пісьменніка і даследчыка літаратуры. Няпроста сказаць, які з гэтых талентаў больш важкі, які вызначальны, паколькі і празаічная спадчына, і плён навуковых пошукаў адзначаны «пячаткай майстра».

Для прозы Івана Навуменкі характэрны ў значнай ступені аўтабіяграфізм. Лірычная пранікнёнасць пачуццяў і даверлівасць інтанацый, псіхалагічная дакладнасць учынкаў герояў, праўдзівасць дэталяў і мастацкіх абагульненняў – адметныя рысы творчасці пісьменніка.
Да юбілею аўтара ў бібліятэках сеткі аформлены выставы: «Запрашэнне да роздуму», «Аб чым шумелі сосны», «Талент Івана Навуменкі», «І радасць, і смутак, і боль», «Залатыя старонкі беларускай літаратуры», «Летапісец эпохі», «Крылы творчага натхнення», «Крылья творческого вдохновения». Сярод прадстаўленых выданняў былі як класічныя творы, так і менш вядомыя, якія адлюстроўваюць разнастайнасць яго літаратурнага стылю і тэматыкі. Кнігі Івана Якаўлевіча не толькі захавалі яго думкі і ідэі, але і сталі важным элементам культурнай спадчыны Беларусі, што падкрэслівалася на выставках. Яны запрашаюць наведвальнікаў акунуцца ў свет яго літаратурнай творчасці, адкрываючы новыя грані яго таленту і ўплыву на беларускую культуру.
![]() | ![]() | ![]() |
---|
Святкуючы 100-гадовы юбілей Івана Навуменкі, мы не толькі адзначаем яго літаратурныя дасягненні, але і ўспамінаем пра тое, як яго творчасць працягвае жыць у сэрцах людзей. Кожная старонка яго кніг – гэта шлях, які злучае пакаленні, што шукаюць натхненне, разуменне і падтрымку ў яго словах. Спадчына Навуменкі – гэта дар, які будзе жыць вечна, нагадваючы нам пра сілу літаратуры, здольнай змяняць жыцці, даваць надзею і ўздымаць лепшыя пачуцці.
![]() | ![]() | ![]() |
---|
Они исполняли свой долг – мы сохраним об этом память |
15.02.2025 |

Как сыновья родной земли,
Свой долг исполнили вы свято.
В горниле той, чужой войны,
На смертный подвиг шли солдаты.
Светлана Терешко
Каждый год, 15 февраля в День памяти воинов-интернационалистов, весь белорусский народ отдает дань памяти, тем, кто с мужеством и самоотверженностью исполнял свой долг в трудные времена. Много бед и страданий принесли нашему народу эти девять лет сражений в чужом краю. Афганистан стал для многих рубежом, разделившим их жизнь на две половины, до и после. На афганской земле, каждый солдат честно выполнил свой долг, был верен присяге, в ожесточенных боях проявил стойкость и мужество, прославился несгибаемым боевым духом и храбростью.

...Война в Афганистане – одна из самых трагических страниц летописи советской эпохи. Она навсегда останется в памяти не только ветеранов войны, но и всех последующих поколений. 650 тысяч советских солдат приняли участие в Афганской войне. Служить они уходили мальчишками, а возвращались ветеранами. Они с честью выполнили свой интернациональный долг.

К этой дате библиотекари сети оформили тематические книжные выставки: «Время выбрало их…», «Наследники боевой славы», «Афганистан: не заживают раны», «Рубцом на сердце лег Афганистан», «Время выбрало нас», «По следам великого подвига», «Горькая память Афганской войны».
На выставках представлены книги, отражающие боевое прошлое тех, кто до конца выполнил свой долг. Читатели могут познакомиться с изданиями авторов, свидетелей той войны, а также документальными и художественными произведениями. Особое внимание уделено нашим землякам, воевавшим и погибшим в Афганистане. Наши воины с честью и достоинством выполнили долг перед Отечеством, которому давали присягу, и мы должны помнить о них.
![]() | ![]() | ![]() |
---|
Также в библиотеках прошли беседы «Огонек памяти» и «Они исполняли свой долг – мы сохраним об этом память», час мужества и истории «Это забыть невозможно…», час памяти «Время выбрало их…». Библиотекари познакомили присутствующих с историческими событиями войны в Афганистане, рассказали о том, как совсем ещё мальчишкам довелось пройти сквозь ад и кровь, но, несмотря ни на что, они мужественно и профессионально выполняли свой долг и в сложнейших условиях проявляли стойкость и благородство, сохраняли верность военной присяге.
![]() | ![]() | ![]() |
---|
В заключение мероприятия, в память о мужестве наших военных и отдавая дань уважения их подвигу, все присутствующие почтили память погибших минутой молчания.
Ушла в историю и афганская война. Но в памяти людской ей ещё жить долго, потому что её история написана кровью солдат и слезами матерей. Она будет жить в памяти сирот, оставшихся без отцов. Будет жить в душах тех, кто в ней участвовал. Поколение, опаленное её огнём, как никто усвоило военные и нравственные уроки той героической и трагической афганской войны.
![]() | ![]() | ![]() |
---|
У гасцях пісьменніца! |
08.02.2025 |

Дзіцячыя кнігі – самыя добрыя, чыстыя і кранальныя. Хіба гэта не цуд – кнігі, у якіх аб самым складаным гаворыцца з дзіцячым запалам і здзіўленнем? Хіба не чараўніцтва, па-майстэрску валодаючы пяром, вучыць маленькіх чытачоў дабрыні і сяброўству, знаёміць з неверагодным нязведаным светам, а галоўнае, прыносіць вялізную радасць!
8 лютага ў Горацкай цэнтральнай бібліятэцы ім. М. Гарэцкага для хлопчыкаў і дзяўчынак з ДУА «Сярэдняя школа №1 г. Горкі» і ДУА «Сярэдняя школа №4 г. Горкі» з’явілася выдатная магчымасць пазнаёміцца і пагутарыць з магілёўскай дзіцячай пісьменніцай Галінай Сяргееўнай Пярун – членам Магілёўскага аддзялення Саюза пісьменнікаў Беларусі, прызёрам вядомых літаратурных прэмій і конкурсаў, аўтарам казак, аповесцей і апавяданняў для дзяцей і дарослых.

Творчы шлях Галіны Сяргееўны не зусім звычайны. Днём працуючы медсястрой у звычайнай Магілёўскай паліклініцы, па начах Галіна Пярун пісала свой першы раман. На злосць зласліўцам мама траіх дзяцей у 35 гадоў без усякай падрыхтоўкі паступіла ў ВНУ, на выдатна абараніла дыплом і адкрыла ў сабе новы талент: пачала пісаць дзіцячыя кнігі на роднай беларускай мове і ставіць па іх лялечныя спектаклі.

Варта адразу падкрэсліць, што гадзіна, адведзеная на літаратурна-творчую сустрэчу, праляцела незаўважна для ўсіх удзельнікаў суботняга мерапрыемства. Пісьменніцы адразу ж удалося наладзіць кантакт з маленькімі слухачамі так, быццам гэта была не першая сустрэча з імі, а шчырая размова з даўно знаёмымі сябрамі. А галоўнае, Галіна Сяргееўна – займальны апавядальнік і выдатная суразмоўца. На творчай сустрэчы яна прэзентавала свае новыя кнігі: «Прыгоды сяброў і парады ад Усімдапамагайкіна», «Лясныя свавольнiкi» і «Закаханы скідзень», а затым разам з прысутнымі адправіліся ў вандроўку па старонках кніг, якія былі прадстаўлены тут жа на выстаўцы. На прэзентацыі пісьменніца падзялілася сваімі пачуццямі і ўражаннямі ад працы над кнігамі, у кожную з каторых, відавочна, уклала часцінку сваёй душы.

Пісьменніца жартавала, прапаноўвала запамінаць і тлумачыць незнаёмыя словы і расказвала пра свае творы. Таму дзеці з задавальненнем слухалі яе, цікавіліся творчым шляхам і задавалі шмат пытанняў. Школьнікі пыталіся, як нараджаюцца творы, што натхняе іх аўтара, колькі трэба часу, каб напісаць кнігу, адкуль бяруцца ідэі для апавяданняў і што адчуваеш, калі бачыш свой твор у руках чытачоў.

А напрыканцы сустрэчы пісьменніца пазнаёміла дзяцей са сваімі чароўнымі лялькамі з уласнага лялечнага тэатра «БІ-БА-БО», якіх робіць сама і ставіць спектаклі. Пасля чаго адбыўся паказ па казцы «Як ліса гаспадыняй у дзеда была».
Займальная пастаноўка, сумеснае чытанне, літаратурная віктарына, салодкія падарункі ад пісьменніцы і цёплыя адкрытыя зносіны. Час праляцеў незаўважна, але ніводзін з прысутных не застаўся без увагі.

Шмат цёплых, шчырых слоў у адрас госці прагучала ад калег па пяру, горацкіх аўтараў: Наталлі Ніканчук, Людмілы Дзёменскай, Ларысы Грушынай, Алесі Азаранкі. Верш прысвяціў ёй паэт Аляксандр Ведзянееў з пажаданнямі новых творчых поспехаў і новых твораў.
Шчырыя эмоцыі і сапраўдная зацікаўленасць – самая вялікая ўзнагарода для аўтара! А гледзячы на натхнёныя вочы дзетак, зразумела, што добрая і пазнавальная гісторыя Галіны Пярун прыйшлася ім даспадобы. Усе жадаючыя прыхільнікі літаратуры змаглі атрымаць аўтограф пісьменніцы і зрабіць фатаграфію на памяць.
Як добра, што ў сучаснай беларускай літаратуры ёсць пісьменнікі, здольныя сваёй творчасцю перанесці чытача ў свет казкі, фантазіі і незабыўных уражанняў.
Чакаем ад аўтара новых кніг і новых захапляльных сустрэч.
![]() | ![]() | ![]() |
---|
Юнымі засталіся навек… |
07.02.2025 |

8 лютага адзначаецца Дзень юнага героя-антыфашыста - асаблівая дата, прысвечаная памяці дзяцей, якія аддалі свае жыцці ў барацьбе за мір і свабоду. У гады цяжкіх выпрабаванняў савецкія хлапчукі і дзяўчынкі сталі сімвалам неверагоднай мужнасці. Яны не проста жылі на акупаваных тэрыторыях – яны змагаліся: у падполлі, у партызанскіх атрадах, на фронце і ў тыле ворага.
Чацвёртага і пятага лютага бягучага года ў цэнтральнай бібліятэцы імя Максіма Гарэцкага горада Горкі праводзіліся мерапрыемствы прымеркаваныя да памятнага дня юных герояў-антыфашыстаў. У бібліятэку наведаліся вучні пятых класаў ДУА «Сярэдняя школа школа №2 г. Горкі» са сваімі класнымі кіраўнікамі.
![]() | ![]() | ![]() |
---|
Напачатку бібліятэкар Наталля Уладзіміраўна Сафронава пазнаёміла хлопчыкаў і дзяўчынак са зместам бібліятэчнай выставы пад назвай «Юными остались вы навек…». Асаблівую ўвагу яна засяродзіла на зборніку «Ніколі не забудзем», дзе змешчаны аповеды дзяцей і дарослых пра Вялікую Айчынную вайну, прыпынілася на кнігах Ніны Пятроўны Пісарэнка «Украденное детство», Ігара Пятровіча Носава «Юные герои». Бібліятэкар расказала пра подзвігі юных герояў-антыфашыстаў Зіны Партновай і Марата Казея, пра іх смеласць і вынаходлівасць. Як яны, рызыкуючы сваім жыццём, змагаліся з захопнікамі і к па-геройску загінулі. Гэтым падлеткам было прысвоена ганаровае званне Герояў Савецкага Саюза.
![]() | ![]() | ![]() |
---|
Далей Наталля Валянцінаўна Ніканчук, член Саюза пісьменнікаў Беларусі, пазнаёміла рабят са зместам свайго гістарычнага нарысу «Месца для подзвігу», які быў надрукаваны ў часопісе «Полымя» за студзень 2025 года. У сваім літаратурным творы Наталля Валянцінаўна падрабязна расказвае пра жыццёвы шлях свайго дзядулі Васіля Мікалаевіча Хмялеўскага, які працяглы час дапамагаў партызанам атрада «Соколы». Бібліятэкар расказала вучням пра партызанскага камандзіра «сокалаў» Кірыла Пракопавіча Арлоўскага, пра той подзвіг, які ён здзейсніў у лютым 1943 года і потым атрымаў званне героя.
![]() | ![]() | ![]() |
---|
Наталля Валянцінаўна расказвала дзецям аб складанасцях жыцця на акупіраванай немцамі тэрыторыі, аб тым як здзекаваліся фашысты і над дзецьмі, і над дарослым насельніцтвам нашай Радзімы, як працавалі шматлікі канцэнтрацыйныя лагеры смерці. Дзеці задавалі пытанні і самі чыталі ў голас аповеды пра дзяцей-патрыётаў.
Дзень юнага героя-антыфашыста – гэта дзень смутку, але і дзень гонару. Мы ўспамінаем не толькі страты, але і подзвігі, якімі юнае пакаленне пакінула незгладжальны след у гісторыі чалавецтва. Хай памяць аб гэтых адважных хлапчуках і дзяўчынках застанецца вечнай. Іх мужнасць натхняе нас і сёння, нагадваючы аб кошце міру і аб тым, што чалавечая стойкасць здольна пераадолець самыя цёмныя часы.
![]() | ![]() | ![]() |
---|