Кніжная спадчына Беларусі : = Книжное наследие Беларуси = Belarusian book heritage : (з фондаў Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі) / [складальнік А. А. Суша ; прадмова Р. С. Матульскага ; фота А. П. Дрыбаса]. – Мінск : Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2014. – 411, [4] с.

Фотаальбом уключае выявы найбольш значных кніжных помнікаў, якія сёння зберагаюцца ў фондах Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі. У выданні прадстаўлены рукапісныя і друкаваныя помнікі, створаныя ў XV–XX ст.ст. на тэрыторыі Беларусі беларускімі пісьменнікамі і выдаўцамі або прысвечаныя Беларусі. Унікальныя беларускія рукапісы, каштоўныя старадрукі і рэдкія кнігі мінулых стагоддзяў, цудоўныя картаграфічныя і выяўленчыя выданні, кнігі з вядомых беларускіх кнігазбораў пераконваюць у самабытнасці і развіцці айчыннай культуры, яе багацці і разнастайнасці.
Будзе цікавым шырокай аўдыторыі.

Багдановіч, А. Я. Перажыткі старажытнага светасузірання ў беларусаў : этнаграфічны нарыс / Багдановіч Адам Ягоравіч. – Рэпрынтнае выданне 1895 года. – Мінск : Беларусь, 1995. – 186 с.

Кніга, выдадзеная ў Губернскай тыпаграфіі ў 1895 годзе, амаль адразу стала бібліяграфічнай каштоўнасцю і была станоўча ўспрынята тагачаснай навуковай крытыкай.
Выданне насычана фактычным матэрыялам з вобласці этнаграфіі і фальклору. Аўтар сабраў багаты матэрыял аб элементах фетышызму, анімізму, магіі і чараўніцтва ў вераваннях беларусаў у ХІХ ст. Этнаграфічныя матэрыялы, якія ўвайшлі ў кнігу, сабраны, галоўным чынам, у цэнтральнай Беларусі – у паветах: Барысаўскім, Ігуменскім, Мінскім, Слуцкім і Навагрудскім Мінскай губерні, Сенненскім і Аршанскім – Магілёўскай і Лепельскім – Віцебскай губерні.

Баркалабаўскі летапіс / [рэдакцыйны савет: Т. У. Бялова (галоўны рэдактар) [і інш.] ; апрацоўка і ўзнаўленне тэксту: І. У. Будзько [і інш.] ; аўтар уступнага артыкула А. А. Суша. – Факсімільнае выданне. – Мінск : Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2013. – 616 с. : іл.

У навуковым выданні ўпершыню разам з вынікам навуковых даследванняў публікуецца поўны тэкст летапіснага спісу, які ўключае знакаміты Баркалабаўскі летапіс.Ён быў складзены ў ХVII стагоддзі на аснове айчынных і замежных хронік, гістарычных дакументаў, запісаў і ўспамінаў відавочцаў. У летапісе змешчаны ўнікальныя звесткі па гісторыі Беларусі: важнейшыя падзеі, адметных гістарычных асоб, развіццё эканомікі і культуры, праваслаўнай царквы. У выданні таксама змешчаны артыкулы М. В. Доўнара-Запольскага і. Е. Р. Раманава пачатку ХХ стагоддзя, прысвечаныя Барлалабаўскаму летапісу.
Кніга будзе карыснай для гісторыкаў, краязнаўцаў, філолагаў, студэнтаў і выкладчыкаў ВНУ, усіх, хто цікавіцца пытаннямі гісторыі і культуры Беларусі.

Без-Корнилович, М. О. Исторические сведения о примечательнейших местах в Белоруссии / Без-Корнилович Михаил Осипович ; предоставил оригинал книги и подготовил издание В. Н. Татур. – Факсимильное издание. – Минск : Алфавит, 1994. – 356 с.

У кнізе беларускага гісторыка, краязнаўца і этнографа, генерал-маёра рускай арміі Без-Карніловіча М. В. (1796–1862) разгледжаны пытанні этнічнай тэрыторыі, прыведзены звесткі пра гістарычныя помнікі Беларусі, культуру, побыт і вераванні яе жыхароў. Асобныя раздзелы кнігі прысвечаны апісанню народных абрадаў, звычаяў, народнай метэаралогіі.

У кнізе беларускага гісторыка, краязнаўца і этнографа, генерал-маёра рускай арміі Без-Карніловіча М. В. (1796–1862) разгледжаны пытанні этнічнай тэрыторыі, прыведзены звесткі пра гістарычныя помнікі Беларусі, культуру, побыт і вераванні яе жыхароў. Асобныя раздзелы кнігі прысвечаны апісанню народных абрадаў, звычаяў, народнай метэаралогіі.

Суша, А. Буквар у жыцці нашых продкаў = Букварь в жизни наших предков = The ABC-book in life of our ancestors / Алесь Суша. – Мінск : Нацыянальная бібліятэка Беларусі, 2012. – 156 с.

У камплект ўваходзіць два выданні. Першае – гэта сам тэкст факсімільна-ўзноўленага буквара, які з’яўляецца ўнікальным помнікам асветніцкай думкі Беларусі, адным з найбольш ранніх друкаваных дапаможнікаў для пачатковага навучання грамаце ў Беларусі. Другое выданне змяшчае гісторыка-культурны нарыс, прысвечаны часу і абставінам стварэння кнігі “буквар мовы славянскай” (Вільня, 1767. У дадатку да нарыса змешчаны пераклад буквара на рускую мову.
Будзе цікавы для даследчыкаў айчыннай гісторыі, кніжнай культуры, мастацтва, рэлігіі, а таксама ўсіх неабыякавых да беларускай кніжнай спадчыны.

Живописная Россия : Отечество наше в его земельном, историческом, племенном, экономическом и бытовом значении : в 12 т. – Репринтное воспроизведение издания 1882 года. – Мінск : Белорусская энциклопедия имени Петруся Бровки, 1993. – Т. 3 : Литовское и Белорусское Полесье / отпечатано с экземпляра белорусского писателя Б. Саченко. – 550 с. : ил.

Гэта 12-томнае выданне падрыхтаванае таварыствам М. В. Вольфа ў 70-я гады ХІХ ст., прадстаўляе сабой усебаковае мастацка-навуковае апісанне Расійскай імперыі і народаў, якія яе насялялі. Выданне было адным з самых каштоўных у гісторыі расійскага кнігадрукавання. У яго складанні прымалі ўдзел 93 вучоныя.
Рэпрынтнае ўзнаўленне 3-га тома выдання «Литовское Полесье» і «Белорусское Полесье» цалкам адрасавана апісанню гісторыі і прыроды літоўскіх і беларускіх зямель, матэрыяльнай і духоўнай культуры народаў, якія іх насялялі. Большасць нарысаў тома напісана знакамітым беларускім этнографам і гісторыкам А. К. Кіркорам. Выданне змяшчае вялікую колькасць ілюстрацый.

Кніжная спадчына Францыска Скарыны = Книжное наследие Франциска Скорины = Book heritage of Francysk Skaryna : [да 500-годдзя беларускага кнігадрукавання] / Нацыянальная бібліятэка Беларусі ; [аўтары ідэі: Р. С. Матульскі, П. У. Калаўр ; адказны рэдактар А. А. Суша ; пераклад на англійскую мову: Г. М. Каваленка, І. В. Ісаева ; літаратурны пераклад прадмоў Ф. Скарыны на сучасныя беларускую і рускую мовы А. У. Бразгунова]. – Т. 1 : Кніга Быцця = Книга Бытия = The book of Genesis. – 2013. – 269, [2] с.

У 2014 г. Нацыянальная бібліятэка Беларусі сумесна з «Банкам БелВЭБ» рэалізавала першую частку агульнанацыянальнага праекта па выпуску факсімільнага выдання поўнага збору кніг Францыска Скарыны, першыя пяць тамоў з якога ўжо пабачылі свет. Выдавецкі праект разлічаны на перыяд 2013–2017 гг. і прымеркаваны да 500-годдзя беларускага кнігадрукавання. Шматтомнае факсімільнае выданне ўпершыню дазволіць сабраць поўны рэпертуар кніг, якія былі надрукаваны Францыскам Скарынам у Празе (1517–1519) і Вільні (1522–1525). У яго аснову пакладзены электронныя копіі найлепш захаваных кніг першадрукара, якія зберагаюцца ў бібліятэках і музеях Беларусі, Расіі, Украіны, Германіі і іншых краін. Факсімільнае выданне з максімальнай паўнатой узнаўляе кнігі Францыска Скарыны. Усе выданні суправаджаюцца каментарыямі навукоўцаў, а таксама ўпершыню здзейсненымі перакладамі прадмоў і пасляслоўяў Францыска Скарыны на сучасныя беларускую, рускую і англійскую мовы.
Факсімільнае ўзнаўленне пазнаёміць шырокую грамадскасць з адным з найбольш каштоўных скарбаў кніжнай культуры Беларусі.

Ластоўскі, В. Гісторыя беларускай (крыўскай) кнігі / Вацлаў Ластоўскі ; прадмова А. Сушы. – Факсімільнае выданне. – Мінск : Мастацкая літаратура, 2012. – 814 с.

Вацлаў Ластоўскі – адзін з найярчэйшых прадстаўнікоў таго пакалення, якому давялося дабіцца права Беларусі заняць “свой пачэсны пасад між народамі”. Гісторыя беларускай (крыўскай) кнігі, створаная Вацлавам Ластоўскім, дасюль застаецца надзвычай запатрабаванай і ніколькі не страціла сваёй актуальнасці і каштоўнасці як навуковае прэзентацыйнае выданне, якое больш 85 гадоў чакала свайго перавыдання.

І паўстаў народ… : факсімільнае выданне падпольных і партызанскіх газет, часопісаў, лістовак перыяду Вялікай Айчыннай вайны 1941 - 1945 гадоў / [укладальнікі: А. В. Стэфановіч, В. А. Рабкоў ; уступныя артыкулы: А. Савіцкі, А. П. Дзенісенка]. – Мінск : Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2005. – 639 с.. – (Гісторыя Беларусі ў дакументах, манаграфіях, літаратурных помніках).

Гэта кніга – выданне падпольных і партызанскіх газет, часопісаў, плакатаў, лістовак перыяду Вялікай Айчыннай вайны 194–1945 гадоў, якія зберагліся ў адзінкавых экзэмплярах, захоўваюцца ў дзяржаўных музеях і цэнтральных навуковых бібліятэках і амаль невядомы шырокаму колу чытачоў.
Выданне будзе карысным для даследчыкаў, выкладчыкаў, студэнтаў і навучэнцаў – увогуле для ўсіх, хто цікавіцца гісторыяй сваёй краіны.

Опыт описания Могилевской губернии : в 3-х книгах / составитель А. С. Дембовецкий. – Факсимильное издание.– Могилев : АмелияПринт, 2007. – Кн. 1. – Репринт. – 844 с.

Выданне змяшчае звесткі, якія датычацца гістарычнага, фізіка-геаграфічнага, этнаграфічнага, прамысловага, сельскагаспадарчага, ляснога, навучальнага, медыцынскага і статыстычнага становішча рэгіёна, з двума картамі губерні і 17 рэзанымі на дрэве гравюрамі відаў і тыпаў, Кнігі, складзены па праграме і пад рэдакцыяй старшыні Магілёўскага губернскага статыстычнага камітэта А. С. Дэмбавецкага.
У 1-ай кнізе сабраны наступныя нарысы аб губерні: гістарычны, фізіка-геаграфічны, этнаграфічны, датаваныя канцом ХІХ стагоддзя, а таксама прыведзена адміністрацыйная карта губерні.

Опыт описания Могилевской губернии. – Кн. 2. – 2008. – 1028 с.

У 2-ім томе дадзена апісанне гарадоў і мястэчак Магілёўскай губерні, яе прамысловасць (фабрычная, рамесленая, паляўнічая, рыбалоўчая і пчалярная), дарогі, лясная гаспадарка і сельская гаспадарка (земляробства і жывёлагадоўля), ахова здароўя. Таксама прыведзена карта глебаў і лясоў.

Опыт описания Могилевской губернии. – Кн. 3. – 2008. – 396 с.

У 3-ім томе сабрана статыстычная інфармацыя аб насельніцтве Магілёўскай губерні, змешчаны табліцы землеўладальнікаў і дадатковыя статыстычныя і даведачныя звесткі.

Святое Евангелие. Слуцк, 1582 / ответственный за выпуск А. Вейник [и др.] ; допечатная подготовка А. Гопиенко ; оформление переплета Н. Сорока. – Факсимильное издание. – Минск : Белорусская Православная Церковь : Национальная библиотека Беларуси, 2009. – 450 с.

Слуцкае Евангелле – унікальны рукапісны помнік XVI стагоддзя, адна з буйнейшых праваслаўных святыняў Беларусі, якая па праву лічыцца сімвалам духоўнага адраджэння нацыі. Евангелле, перапісанае ў Слуцку князем Юрыем Алелькавічам (1559–1586), сваяком святой Сафіі Слуцкай, – унікальны выпадак, калі Евангелле было перапісана прадстаўніком шляхты. Князь Юры Алелькавіч надумаў перапісаць Евангелле золатам і рабіў гэта тайна. У хуткім часе золата было заменена на чарніла, аднак не ў сувязі з фінансавымі цяжкасцямі. Князь адчуваў набліжэнне хваробы і спяшаўся скончыць працу, а праца з золатам патрабавала доўгага часу. Евангелле – своеасаблівае завяшчанне слуцкага князя – было падаравана ім Троіцкаму манастыру ў Слуцку. У 2009 г. выдавецтва Беларускага Экзархата здзейсніла факсімільнае выданне Слуцкага Евангелля. Гэта выданне амаль дасканала перадае ўсе асаблівасці першакрыніцы. Па ўзроўні выкарыстання выданне не мае аналагаў у Беларусі.

(06.07.1937, в. Осава Докшыцкага р-на – чэрвень 2014), вучоны ў галіне эканамічных навук. Доктар эканамічных навук (1992), прафесар кафедры статыстыкі і эканамічнага аналіза БДСГА (1995).

Скончыў БДСГА (1959). Быў накіраваны на працу ў г. Сяміпалацінск (Казахстан), дзе працаваў інжынерам, а затым начальнікам землеўпарадкавальнага атрада (1959-1964). Пасля заканчэння аспірантуры (1972) працаваў старшым навуковым супрацоўнікам у Казахскім НДІ эканомікі сельскай гаспадаркі. З 1972 па 1995 год працаваў у Заходне-Казахстанскім сельскагаспадарчым інстытуце загадчыкам кафедры эканамічнай кібернетыкі, дэканам завочнага факультэта, прарэктарам па завочнаму навучанню.
З 1995 г. працуе ў БДСГА прафесарам кафедры статыстыкі і эканамічнага аналізу.
Навуковая дзейнасць звязана з даследаваннямі праблем эканамічнай эфектыўнасці вытворчасці ў сельскагаспадарчых прадпрыемствах, эквівалентнасці абмену ў міжгаліновых сувязях. Вёў даследаванні па навуковаму абгрунтаванню крытэрыяў і арыентыраў па ўдасканаленні цэнавога механізма ў сельскай гаспадарцы.
Аўтар звыш за 164 навуковых публікацый.

Асноўныя публікацыі:

Производственные резервы повышения экономической эффективности работы сельскохозяйственного предприятия в условиях становления рынка. – Горки, 1997. (у суаўт.).
Оценка надежности выводов и предложений в аграрной экономике : учебное пособие. – Горки, 2001.
Многофакторные аддитивно-мультипликативные индексы модели анализа аграрной экономики. – Горки, 2002.

Літаратура:

начала XXI века: персональный состав, направления исследований и научные результаты: сборник / Центр аграрной экономики Института экономики НАН Беларуси. – Минск : Центр аграрной экономики Института экономики НАН Беларуси, 2006. – С. 34-35.
Ковель Павел Васильевич // История в биографиях ученых, удостоенных почетных званий, лауреатов премий, профессоров, докторов наук /авторы-составители: Цыганов А. Р., Лившиц В. М. ; БГСХА. – Могилев, 2005. – С. 84-85.
Ковель Павел Васильевич// ЭКОНОМИКА.BY [Электронный ресурс] : белорусский экономический портал. – Режим доступа: http://ekonomika.by/ekonomisty/kovel-pavel-vasilevich. – Дата доступа: 25.11.2016.

(12.07.1916, г. Горкі Магілёўскай вобл. – 6.07.1975, г. Мінск), беларускі гісторык. Доктар гістарычных навук, прафесар (1966), член-карэспандэнт АПН СССР (1968). Удзельнік Вялікай Айчыннай вайны.

Скончыў БДУ (1946), працаваў там выкладчыкам, загадчыкам кафедры гісторыі СССР (1950-58), гісторыі БССР (з 1958). Вывучаў руска-беларускія адносіны ў 2-й палове XVI-XVII стст., нацыянальна-вызваленчую і антыфеадальную барацьбу народных мас Беларусі ў XVII ст. Сабраў вялікі матэрыял пра перасяленне беларусаў у Маскву і Замаскварэцкі край ў 2-й палове XVII ст. У сваіх манаграфіях раскрыў ролю беларускіх рамеснікаў, якія былі пераселены ў Маскву, ў развіцці рамесніцтва, стварэнні шэдэўраў культуры Масквы. Прыхільнік унітарнай канцэпцыі аб’яднання ўсходнеславянскіх народаў вакол Масквы і Маскоўскай дзяржавы.
Аўтар звыш за 50 навуковых работ. Адзін з аўтараў “Гісторыі Беларускай ССР” (т. 1-2, 1954-61; т.1-5, 1972-75), аўтар кніг па гісторыі беларуска-рускіх сувязей.

Асноўныя публікацыі:

Барацьба ўкраінскага і беларускага народаў за ўз'яднанне з Расіяй у сярэдзіне XVII стагоддзя. – Мінск, 1954. Белорусы в Москве ХVІІ в.: из истории русско-белорусских связей. – Минск, 1957.
Русско-белорусские связи : сборник документов : (1570-1667) / ответственный редактор Л. С. Абецедарский, М. Я. Волков. – Минск, 1963.
Белоруссия и Россия : очерки русско-белорусских связей второй половины XVI-XVII вв. – Минск, 1978.

Літаратура:

Абецедарский Лаврентий Семенович // Республика Беларусь : энциклопедия : в 6 т. / редколлегия: Г. П. Пашков [и др.] – Минск : БелЭн, 2006. – Т. 2. – С. 6.
Лившиц, В. М. Абецедарский Лаврентий Семёнович // Лившиц В. М. Гордость и слава Горецкой земли : в 3-х книгах. / В. М. Лившиц. – Горки, 2013. – Книга 1: Знаменитые земляки – ученые. С. 12-14.
Абэцэдарскі Лаўрэнцій Сямёнавіч // Беларуская энцыклапедыя : у 18 т. – Мінск, 1996. –Т. 1. – С. 54.
Абэцэдарскі Лаўрэнцій Сямёнавіч // Беларуская ССР : кароткая энцыклапедыя : у 5 т. – Мінск, 1981. – Т. 5. – С. 8.
Абэцэдарскі Лаўрэнцій Сямёнавіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі : у 6 т. – Мінск, 1993. – Т. 1. – С. 24-25.
Абэцэдарскі Лаўрэнцій Сямёнавіч // Памяць : гісторыка-дакументальная хроніка Горацкага раёна. – Мінск, 1996. – С. 554.
Сташкевіч, М. Лаўрэнцій Абэцэдарскі: народжаны стаць гісторыкам / Мікалай Сташкевіч // Беларуская думка. – 2011. – № 7. – С. 60-65.
Яноўскі, А. Наперадзе “загонаў” беларускіх савецкіх гісторыкаў : [пра Л. Абэцэдарскага] / А. Яноўскі // Беларуская думка. – 2016. – № 6. – С. 74-81. Абецедарский Лаврентий Семенович // Википедия : свободная энциклопедия [Электронный ресурс]. – Режим доступа: https://ru.wikipedia.org/wiki/Абецедарский, – Дата доступа: 10.10.2015.

(12.07.1931, в. Старакожаўка Дрыбінскага р-на Магілёўскай вобл.), беларускі вучоны ў галіне меліярацыі глеб. Кандыдат сельскагаспадарчых навук (1966), прафесар (1991).

Скончыў БДСГА (1955), дзе і працуе старшым выкладчыкам (1963), загадчыкам кафедры эксплуатацыі гідрамеліяратыўных сістэм (1969-1980), намеснікам дэкана гідрамеліяратыўнага факультэта (1986-1990). З 1988 г. і да сучаснага моманту ён прафесар кафедры будаўніцтва і эксплуатацыі гідрамеліяратыўных сістэм.
Аўтар 124 ( у т. л. 1 вучэбніка, 6 вучэбных дапаможнікаў, 3 манаграфій) навуковых і навукова-метадычных прац па спосабах рэгулявання і кантролю воднага рэжыму меліяраваных зямель, павелічэнні працаздольнасці дрэнажу на звязаных глебах. Даказаў даследаваннямі неабходнасць правядзення аграмеліяратыўных мерапрыемстваў. Для Магілёўскай вобласці зрабіў раздзяленне тэрыторыі на зоны па глебава-кліматычных умовах.
Узнагароджаны медалём “За доблесную працу” (1970), Ганаровай граматай Вярхоўнага Савета БССР (1990), Ганаровымі граматамі міністэрстваў Рэспублікі Беларусь і Расійскай Федэрацыі.

Асноўныя публікацыі:

Агромелиоративные мероприятия и бессточный дренаж при осушении минеральных суглинистых периодически переувлажняемых почв на примере Горецкого района Белорусской ССР. – Горки, 1965.
Мелиорация и эксплуатация ГМС. – Минск, 1985 (у суаўт.).
Организация эксплуатационных работ на мелиоративных системах. – Москва, 1985.
Введение в специальность : история развития мелиорации в Беларуси. – Минск, 1996 (у суаўт.).
Факультет мелиорации и водного хозяйства БГСХА : краткий очерк истории и деятельности (1919-1999). – Минск, 1999.
Эксплуатация инженерных систем : сельскохозяйственное водоснабжение и канализация. – Горки, 2000. (у суаўт.).
Эксплуатация мелиоративных и водохозяйственных систем. – Горки, 2005. (у суаўт.).
Мелиорация земель Беларуси : очерки истории. ― Горки, 2010. (у суаўт.).

Літаратура:

Васильев, В. В. Петр Устинович Рававой : (к 80-летию со дня рождения) / В. В. Васильев, О. А. Шавлинский // Вестник БГСХА. – 2011. – № 3. – С. 175-176.
Пугач, А. Жизненные уроки профессора // Ленінскі шлях (Горкі). – 2006. – 23 верасня.
Рававой Петр Устинович // Кто есть кто в Белорусской сельскохозяйственной академии : информационно-справочный указатель. – Горки, 1999. – С. 61.
Равовой Петр Устинович // История в биографиях ученых, удостоенных почетных званий, лауреатов премий, профессоров, докторов наук / авторы-составители Цыганов А. Р., Лившиц В. М. ; БГСХА. – Могилев, 2005. – С. 121-122.
Рававой Пётр Усцінавіч // Беларуская энцыклапедыя : у 18 т. – Мінск, 2001. – Т. 13. – С. 190.

(12.07.1931, в. Сафонава Духаўшчынскага р-на Смаленскай вобл., Расія – 2006), вучоны ў галіне механізацыі сельскай гаспадаркі. Кандыдат тэхнічных навук (1971), дацэнт (1972), ганаровы прафесар БДСГА (1999). Заслужаны работнік народнай адукацыі (1990).

Скончыў БДСГА (1956). Працаваў загадчыкам майстэрні Камянецкай МТС, галоўным інжынерам Антапольскай МТС і Кобынскай РТМС, начальнікам тэхнічнага аддзела Кобрынскага рэмзавода.
З 1960 г. ў БДСГА, працаваў асістэнтам, старшым выкладчыкам, дацэнтам кафедры тэхналогіі металаў, загадчыкам кафедры, дэканам факультэта механізацыі сельскай гаспадаркі, прарэктарам па завочнаму навучанню (1984-1994).
Аўтар звыш за 60 навуковых прац у галіне рамонту машын і тэхналогіі металаў. Аўтар патэнтаў.
Узнагароджаны Ганаровай граматай Вярхоўнага Савета БССР.

Літаратура:

Добышев, А. Его знали в каждом уголке страны / А. Добышев // Ленінскі шлях (Горкі). – 2006. – 25 лютага.
Савуноў Міхаіл Пракопавіч // Памяць : гісторыка-дакументальная хроніка Горацкага раёна. – Мінск, 1996. – С. 550.
Савунов Михаил Прокофьевич // История в биографиях ученых, удостоенных почетных званий, лауреатов премий, профессоров, докторов наук / авторы-составители: Цыганов А. Р., Лившиц В. М. ; БГСХА. – Могилев, 2005. – С. 27-28.
Шаршунов, В. А. Вклад сотрудников академии в агроинженерное образование и науку / В. А. Шаршунов // Вестник БГСХА. – 2010. – № 2. – (Начало: 2010. – № 1.)

(16.07.1937, в. Адамаўка Горацкага р-на Магілёўскай вобл.), фізік-тэарэтык. Доктар фізіка-матэматычных навук (1986), прафесар (1989).

Скончыў БДУ (1959). У 1962-1987 гг. працаваў у Акадэміі навук БССР: у 1962-1975 гг. – у Інстытуце фізікі, у 1975-1987 гг. – у Інстытуце фізікі цвёрдага цела і паўправаднікоў. З 1987 г. працуе намеснікам дырэктара па вучэбнай і навуковай рабоце Міжгаліновага інстытута павышэння кваліфікацыі кадраў пры Беларускім палітэхнічным інстытуце (з 2008 г. – Інстытут павышэння кваліфікацыі і перападрыхтоўкі кадраў па новых накірунках развіцця тэхнікі, тэхналогіі і эканомікі БНТУ), у сучасны момант – начальнік навукова-даследчага аддзела гэтага інстытута.
Аўтар больш за 130 навуковых прац, сямі аўтарскіх пасведчанняў на вынаходніцтвы. Навуковыя працы па оптыцы і лазернай фізіцы (манаімпульсныя лазеры і і лазеры хваляводнага тыпу. Выявіў (разам з Ф. І. Фёдаравым) новы від электрамагнітных хваль. Прадказаў эффект узмацнення святла пры поўным адбіцці ад інверсных асяроддзяў і з’яву гістэрэзіснага адбіцця святла (аптычнай бістабільнасці).
Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Беларусі (1990).
Узнагароджаны нагрудным знакам “Вынаходнік СССР”.

Асноўныя публікацыі:

Новый вид плоских электромагнитных волн в поглощающих кристаллах (разам з Ф. І. Фёдаравым) // Оптика и спектроскопия. – 1963. – Т. 15. – Вып. 6. Отражение света от усиливающих и нелинейных сред. – Мінск, 1988 (разам з Б. Бойка).

Літаратура:

Лившиц, В. Петров Николай Степанович / Владимир Лившиц // Лившиц, В. Гордость и слава Горецкой земли : в 3-х книгах / Владимир Лившиц. – Горки, 2013. – Книга. 1 : Знаменитые земляки – ученые. – С. 43-46.
Лосева, Т. Вядомы вучоны-фізік / Т. Лосева // Ленінскі шлях (Горкі). – 2000. – 28 чэрвеня.
Пятроў Мікалай Сцяпанавіч // Беларуская энцыклапедыя : у 18 т. – Мінск, 2001. – Т. 13. – С. 169.
Петров Николай Степанович // Кто есть кто в БГПА. – Минск, 2000. – С. 26.

(22.07.1919, в. Маслакі Горацкага раёна - 2012), лінгвіст, доктар філалагічных навук (1966), прафесар (1967). Заслужаны дзеяч навукі БССР (1971). Удзельнік Вялікай Айчыннай вайны.

Скончыў Магілёўскі педагагічны інстытут (1940).
З 1948 г. выкладчык, загадчык кафедры Мінскага педагагічнага інстытута, з 1951 г. загадчык сектара ў Інстытуце мовазнаўства АН БССР, з 1965 г. загадчык кафедры БДУ, Мінскага педінстытута. У 1969-1975 гг. адказны рэдактар часопіса “Веснік БДУ. Серыя ІV. Філалогія. Журналістыка. Педагогіка. Псіхалогія”. Даследаванні ў галіне беларускага, рускага і славянскага мовазнаўства.
Аўтар манаграфіі “Развіццё беларускай літаратурнай мовы ў ХІХ-ХХ ст. ва ўзаемаадносінах з іншымі славянскімі мовамі (1958). Суаўтар “Граматыкі беларускай мовы” (т. 1-2, 1962-66), “Курса сучаснай беларускай літаратурнай мовы (т.1-3, 1957-1961), “Нарысаў па гісторыі беларускай мовы”, “Руская мова” (ч.1, 1979), падручнікаў і дапаможнікаў па беларускай мове для педагагічных вучылішчаў і ВНУ. Навуковай унікальнасцю вызначаецца праца “Опыт исторического словаря русской лингвичтической терминологии” ў 5 т. (2002-2005 гг.).
Аўтар больш за 200 артыкулаў у галіне беларускага і славянскага мовазнаўства. Асобныя нарысы прысвечаны найбольш вядомым беларускім лінгвістам. Аўтар больш за 20 кніг і брашур, артыкулаў па славянскім мовазнаўстве.
Узнагароджаны ордэнам Чырвонай Зоркі, ордэнам Францыска Скарыны (1997), медалямі.

Літаратура:

Булахаў Міхаіл Гапеевіч // Беларуская энцыклапедыя : у 18 т.– Мінск, 1996. – Т. 3. – С. 328.
Булахаў Міхаіл Гапеевіч // Культура Беларусі : энцыклапедыя / рэдкалегия : Т. У. Бялова (галоўны рэдактар). – Мінск. – 2011. – Т. 2. – С. 114.
Булахаў Міхаіл Гапеевіч // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі : у 5-ці т. – Мінск, 1986. – Т. 1. – С. 512-513.
Булахаў М. Г. // Беларуская мова : энцыклапедыя. – Мінск, 1994. – С. 103-104.
Булахаў М. Г. // Хто ёсць хто ў сучаснай беларускай лінгвістыцы. – Мінск, 1997. – С. 15-16.
Булахаў М. Г : асноўныя навуковыя працы // Мовазнаўцы Магілёўшчыны : бібліяграфічны паказальнік. – Магілёў, 1998. – С. 18-22.
Булахов Михаил Гапеевич / [автор-составитель И. К. Германович] : биографический очерк и библиография работ И. К. Германович]. – Минск : БГПУ, 1999. – 79 с. – (Материалы к биобиблиографии ученых Беларуси).
Ермалаева, Н. Таленавітыя сыны Горацкай зямлі ў гады Вялікай Айчыннай вайны / Н. Ермалаева // Ленінскі шлях (Горкі). – 2000. – 20 мая.
Карнялюк, К. Даследчык моўных з’яў / К. Карнялюк // Ленiнскi шлях (Горкі). – 2004. – 28 лiпеня.
Крыўко, М. Тытанічны ўклад у лінгвістычную навуку / М. Крыўко // Наша слова. – 2009. – 22 ліпеня. – С. 2.
Лашкевіч, А. І. Педагог, воін, вучоны / А. Лашкевіч // Народная асвета. – 1979. – № 7. – С. 73-75.
Наркевіч, А. “Аз, буки, веди, глаголь…” / А. Наркевіч // Беларуская думка. – 1997. – № 1. – С. 166-168.
Нікіценка, І. Ад славістыкі да словазнаўства / І. Нікіценка // Настаўніцкая газета. – 2003. – 25 студзеня.
Прыгодзіч, М. Г. Міхаіл Гапеевіч Булахаў / М. Прыгодзіч // Веснік БДУ. Серыя 4. – 1994. – № 2. – С. 75-76.
Прыгодзіч, М. Верны рыцар слова / Мікалай Прыгодзіч // Роднае слова. – 2009. – № 7. – С. 38-39.

(25.07.1939, в. Акушкі Горацкага раёна Магілёўскай вобл.), ваенна-палявы хірург, доктар медыцынскіх навук (1983), прафесар кафедры агульнай хірургіі Ваенна-медыцынскай акадэміі імя С. М. Кірава (1995). Заслужаны ўрач Расійскай Федэрацыі (1994), заслужаны ўрач Узбекскай ССР, вынаходнік СССР, акадэмік Міжнароднай акадэміі інфарматызацыі, палкоўнік медыцынскай службы ў адстаўцы.

Скончыў Каменскую сярэднюю школу Горацкага р-на, Ленінградскую Ваенную медыцынскую акадэмію імя С. М. Кірава (1962), дзе і працуе (з 1986 г. намеснікам начальніка кафедры агульнай хірургіі ВМА, з 1988 г. намеснікам начальніка ВМА, з 1995 г. прафесарам кафедры агульнай хірургіі). У 1974-1976 гг. працаваў урачом-хірургам і навуковым даследчыкам у складзе ХХ Савецкай антарктычнай экспедыцыі. Надрукаваў шэраг навуковых прац, прысвечаных адаптацыі палярнікаў ва ўмовах Антарктыды і розных кліматычных паясоў.
У 1983-1986 гг. служыў у Афганістане галоўным хірургам 40-й арміі. Ім была створана і ўкаранёна эфектыўная сістэма двухэтапнай эвакуацыі параненых. І. Д. Касачоў упершыню выдзеліў праблему выбуховых паражэнняў і распрацаваў іх арыгінальную класіфікацыю. Пры армейскім шпіталі арганізаваў інтэрнатуру і стварыў вучэбна-метадычны цэнтр па падрыхтоўцы ваенна-палявых хірургаў.
У 1988 г. аказваў дапамогу пацярпелым пры землятрасенні ў армянскім горадзе Спітаку. Ён узначаліў спецыялізаваны медыцынскі атрад акадэміі з 70 супрацоўнікаў і арганізаваў аказанне хірургічнай дапамогі пацярпелым.
Па яго ініцыятыве і пры непасрэдным удзеле пры акадэміі створаны шэраг лячэбна-дыягнастычных цэнтраў, а таксама вучылішча па падрыхтоўцы медыцынскіх сясцёр (1991).
Пасля выхаду ў адстаўку ў 1995 г., быў абраны прафесарам кафедры агульнай хірургіі Ваенна-медыцынскай акадэміі.
Аўтар звыш за 400 навуковых прац і 200 рацыяналізатарскіх прапаноў, у т. л. 7 манаграфій, 7 вынаходніцтваў. Яго навуковыя работы прысвечаны актуальным праблемам агульнай і ваенна-палявой хірургіі, гісторыі айчыннай хірургіі, ім шырока асветлены пытанні гнойнай хірургіі і баявой хірургічнай траўмы. Узнагароджаны ордэнам Чырвонай Зоркі (1984), ордэнам Леніна (1986), ордэнам Працоўнага Чырвонага Сцяга (1989) і ордэнам “За обустройство земли Российской” 2-й ступені (2008), Залатым медалём І. І. Пірагова. і інш. Пражывае ў Санкт-Пецярбургу.
Зняты фільм “Военные врачи. Военный врач Иван Косачев. Две пустыни: огонь и лед” (рэжысер Міхаіл Еўзерыхін).

Літаратура:

Детликович, П. “Главный хирург Афгана” / Петр Детликович // Горацкі веснік. – 2013. – 21 верасня. – С. 2.
Дроздовская, Т. Из сельской глубинки – в большую медицину / Т. Дроздовская // Ленінскі шлях (Горкі). – 2002. – 11 верасня.
Касачоў Іван Данілавіч // Нікалаеў, М. Беларускі Пецярбург / Мікола Нікалаеў. – Санкт-Пецярбург, 2009. – С. 374-375.
Скаромная, С. Месца прыцяжэння / С. Скаромная // Региональные ведомости (Горки). – 2002. – 19 июля. – С. 6.
Косачев Иван Данилович // Профессия – врач [Электронный ресурс] : сайт. – Режим доступа: http://professiya-vrach.ru/article/ivan-danilovich-kosachev-vrach-na-predele-vozmozhnostey. – Дата доступа: 22.11.2016.
Профессор Иван Данилович Косачев : (к 70-летию со дня рождения) // Вестник Санкт-Петербургского университета [Электронный ресурс] : журнал. – Режим доступа: http://med.spbu.ru/archiv/vest/9_2/2_01.pdf. – Дата доступа: 22.11.2016.
Врач экстремальных ситуаций : [о Косачеве И. Д.] // Журнал “Ориентир” [Электронный ресурс] : сайт / Министерство обороны Российской Федерации. – Режим доступа: http://orientir.milportal.ru/vrach-e-kstremal-ny-h-situatsij. – Дата доступа: 22.11.2016.

(27.07.1930, в. Струпіна Гродзенскага р-на – 27.08.2015), беларускі вучоны ў галіне эканомікі. Доктар эканамічных навук (1986), прафесар (1991). Заслужаны работнік адукацыі Рэспублікі Беларусь (2013).

Скончыў Гродзенскі сельскагаспадарчы інстытут (1959).
У 1959-1964 гг. працаваў заатэхнікам Жалудокскага раённага ўпраўлення сельскай гаспадаркі, інспектарам па закупках сельгаспрадуктаў, інспектарам-арганізатарам Гродзенскага вытворчага калгасна-саўгаснага ўпраўлення. У 1968 г. закончыў аспірантуру пры Беларускім НДІ жывёлагадоўлі. У 1967-1988 гг. працаваў у Беларускім НДІ жывёлагадоўлі ў якасці навуковага супрацоўніка, загадчыка лабараторыі арганізацыі і эканомікі вытворчасці ялавічыны, загадчыка аддзела тэхналогіі вытворчасці ялавічыны.
З 1989 г. працаваў прафесарам кафедры аграбізнесу ў БДСГА.
Аўтар звыш за 260 навуковых прац па інтэнсіфікацыі жывёлагадоўлі ў комплексах індустрыяльнага тыпу, аграпрамысловай інтэграцыі суб’ектах гаспадарання. Аўтар 6-ці манаграфій, суаўтар 16-ці нарматыўных выданняў па планаванні сельскагаспадарчай вытворчасці і стандартызацыі тэхналагічных працэсаў у жывёлагадоўлі. Ва ўмовах рэфармавання эканомікі Рэспублікі Беларусь праводзіў даследаванні па праблемах удасканалення форм і метадаў аграпрамысловай інтэграцыі суб’ектаў гаспадарання. Атрыманыя ім вынікі навуковых даследаванняў з’явіліся значным укладам у тэорыю і практыку арганізацыі буйной таварнай сельскай гаспадаркі і выпуску харчовых тавараў.
Узнагароджаны медалём “За доблесную працу”, нагрудным знакам Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь “Выдатнік адукацыі”, Ганаровай граматай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь, Ганаровымі граматамі і Дыпломамі Мінсельгасхарча Рэспублікі Беларусь, Дыпломамі ВДНГ.

Літаратура:

Детликович, П. “Главный хирург Афгана” / Петр Детликович // Горацкі веснік. – 2013. – 21 верасня. – С. 2. Дроздовская, Т. Из сельской глубинки – в большую медицину / Т. Дроздовская // Ленінскі шлях (Горкі). – 2002. – 11 верасня.
Касачоў Іван Данілавіч // Нікалаеў, М. Беларускі Пецярбург / Мікола Нікалаеў. – Санкт-Пецярбург, 2009. – С. 374-375.
Скаромная, С. Месца прыцяжэння / С. Скаромная // Региональные ведомости (Горки). – 2002. – 19 июля. – С. 6.
Косачев Иван Данилович // Профессия – врач [Электронный ресурс] : сайт. – Режим доступа: http://professiya-vrach.ru/article/ivan-danilovich-kosachev-vrach-na-predele-vozmozhnostey. – Дата доступа: 22.11.2016.
Профессор Иван Данилович Косачев : (к 70-летию со дня рождения) // Вестник Санкт-Петербургского университета [Электронный ресурс] : журнал. – Режим доступа: http://med.spbu.ru/archiv/vest/9_2/2_01.pdf. – Дата доступа: 22.11.2016.
Врач экстремальных ситуаций : [о Косачеве И. Д.] // Журнал “Ориентир” [Электронный ресурс] : сайт / Министерство обороны Российской Федерации. – Режим доступа: http://orientir.milportal.ru/vrach-e-kstremal-ny-h-situatsij. – Дата доступа: 22.11.2016.