|
Жыве яго слова |
24.02.2023 |
… ахвярую сваім «Я»
ва ймя святога
для ўсіх нас адраджэння.
Максім Гарэцкі
Яго вялікасць лёс поўнай мерай адмераў Максіму Гарэцкаму і шчасця, і геніяльнасці, і выпрабаванняў. Нарадзіўшыся ў простай сялянскай сям’і, ён змалку імкнуўся да ведаў, увесь час вучыўся, спазнаваў новае. І выкрышталізоўваў дыяменты таленту… Рана пачаў друкавацца, і ад публікацыі да публікацыі агонь пасіянарнасці, які гарэў у душы пісьменніка, разгараўся ярчэй, усё большыя глыбіні чалавечай сутнасці адлюстроўвала пяро творцы, усё больш дакладнымі выяўляліся абрысы рэалістычнасці ў яго апавяданнях, аповесцях, раманах.
Можна толькі ўявіць, якога ўзроўню маглі б дасягнуць творы Максіма Гарэцкага з яго здольнасцю насычаць іх рэаліямі паўсядзённасці, у якой жыў пісьменнік, якая была рэчаіснасцю для нашага народа... Як шмат ён мог бы сказаць, прайшоўшы праз Першую сусветную вайну, цяжкае раненне, шматлікія выпрабаванні… Але нават і тое, што сказаў, раскрывае чалавечую натуру напоўніцу…
Сёння ён – агульнапрызнаны класік беларускай літаратуры, адзін з самых таленавітых пачынальнікаў нацыянальнай мастацкай прозы. Сваё кароткае жыццё Гарэцкі прысвяціў высакароднай справе духоўнага адраджэння роднай краіны, выхаванню нацыянальнай свядомасці беларусаў. Зараз на радзіме Максіма Гарэцкага (у вёсцы Малая Багацькаўка, што на Мсціслаўшчыне)
створаны музей. Яго імем названы бібліятэка ў Горках, вуліцы ў Мінску, Мсціславе, Горках. У Мінску і Вязьме класіку беларускай літаратуры пастаўлены помнікі. Вобраз Максіма Гарэцкага ўвасоблены ў дакументальных стужках. Яго творчасць знаходзіцца пад пільнай увагай літаратуразнаўцаў. Рэгулярна арганізуюцца Гарэцкія чытанні, выдаецца яго творчая спадчына. З 1997 года дзейнічае Міжнародны фонд братоў Гарэцкіх.
Адметна тое, што не толькі у юбілейныя даты, а штогод бібліятэкары ДУК «Горацкая раённая бібліятэчная сетка» ўшаноўваюць памяць аб пісьменніку і прапануюць сваім чытачам змястоўныя кніжныя выставы, агляды літаратуры, выставы-прысвячэнні. Гэты год – не выключэнне, багацце таленту Максіма Гарэцкага можна прасачыць наведаўшы экспазіцыі бібліятэк сеткі: «Жыве яго слова», «Браму скарбаў сваiх адчыняю», «Партрэт на фоне пакалення», «Маляўнічая сіла слова Максіма Гарэцкага», «Вялікі чалавек з Малой Багацькаўкі», «Скарбы жыцця М. Гарэцкага», «Максім Гарэцкі: сцежкамі жыцця», «Багацце таленту Максіма Гарэцкага», «Я праўду адкрываю свету».
Максім Гарэцкі – гэта гонар і сумленне беларускай нацыі, яе духоўны настаўнік, які ўнёс велізарны ўклад у фарміраванне нацыянальнай свядомасці беларусаў. Адзначэнне 130-годдзя з дня яго нараджэння – своеасаблівы напамін, каб засведчыць нашу бязмерную любоў і глыбокую павагу вялікаму нацыянальнаму мастаку, які жыў і працаваў дзеля прымнажэння славы зямлі беларускай у шырокім свеце. Памяць пра Максіма-пакутніка жыве ў нашых сэрцах, заклікае захоўваць важную для беларусаў спадчыну і прапагандаваць беларускую літаратуру, асабліва тое, што стварыў і аб чым марыў Максім Іванавіч.
![]() | ![]() | ![]() |
|---|
|
Святое дело – Родине служить! |
23.02.2023 |
23 февраля в Республике Беларусь торжественно отмечается День защитников Отечества, а в этом году и 105-летие Вооружённых Сил Беларуси. Это праздник мужества, силы духа, чести и патриотизма.
Однако праздничная дата касается не только тех, кто носит погоны. 23 февраля – это символ несгибаемого духа всего белорусского народа, готового стать на защиту Родины наравне с действующими офицерами и солдатами. В праздничный день также отдают дань памяти всем, кто в разное время погиб за свободу и независимость Беларуси.
Защита своей Отчизны – первейший долг, выполнение которого для каждого является делом чести. Именно поэтому 23 февраля все больше становится праздником общенародным, днем всех сильных, мужественных, твердых духом людей. Любой гражданин, находится ли он на боевом посту или занимается мирным делом, – прежде всего Защитник своей Родины. И каждый своим трудом вносит вклад в преумножение богатства своей страны.
Библиотекари ГУК «Горецкая районная библиотечная сеть» к празднику подготовили ряд тематических выставок: «О Родине, мужестве, славе», «Мужество. Доблесть. Честь», «Отвага, мужество и честь», «Вооружённые Силы моей страны: история, традиции», «Аты-баты, щли солдаты», «Святое дело – Родине служить!», «На страже Родины», «Держава армией крепка».
Спектр представленных книг разнообразен, но при этом все они объединены одной общей темой – силой мужского характера. Герои этих книг – настоящие мужчины, которым не чужда мужественность и ответственность за свои слова. Они умеют дружить, любить и быть верными, знают, что такое смелость и отвага.
Библиотекарь филиала «Горская сельская объединенная библиотека» предложила своим читателям участие в викторине «Наша армия родная». В самом начале ребятам рассказали историю появления праздника, а затем участники двух команд боролись за право быть защитниками своего Отечества. Они активно отвечали на вопросы военно-патриотической викторины, определяли воинское обмундирование, называли профессии военных. С огромным интересом дети участвовали в конкурсах «Слушай мою команду!», «Меткий стрелок», «Военная авиация», «Минное поле», все показали свою выносливость и быстроту.
В филиале «Каменская сельская объединенная библиотека» состоялась конкурсно-игровая программа «Будем в Армии служить». В ходе мероприятия мальчишки показали свою сноровку, азарт, смекалку, разделившись на две команды – «Разведчики» и «Десантники». Активно ребята проявили себя в конкурсах «Стрелки», «Лётчики», «Шофёр», «Кто сильнее?», «Первая помощь».
Библиотекари филиала «Ленинская сельская объединенная библиотека» провели тематический час «Есть такая профессия – Родину защищать». Ребята собирали пословицы, отгадывали загадки, определяли военную технику, виды оружия и названия видов войск. Не остались в стороне и девочки, которые выполняли роль медсестёр и блестяще справились с заданием «Помощь раненому». Юные защитники в ходе мероприятия проявили «солдатские» качества, ловкость, смекалку и храбрость.
Праздник, ежегодно отмечаемый 23 февраля, чествует мальчиков, юношей и мужчин – нынешних и будущих защитников и заступников своей семьи, своего дома, своей Отчизны. Их безупречная служба в составе Вооруженных Сил Республики Беларусь и работа в правоохранительных органах является блестящим доказательством того, что безопасность народа и земли Республики Беларусь находится в надёжных руках волевых и мужественных защитников Отечества.
![]() | ![]() | ![]() |
|---|
![]() | ![]() | ![]() |
|---|
|
Шчырая, лагодная, мова наша родная! |
22.02.2023 |
Міжнародны дзень роднай мовы, які кожны год адзначаецца 21 лютага, з’яўляецца напамінам аб тым, што БЕЛАРУСКАЯ – мова нашай Радзімы, у якой ёсць і цвёрдае слова «барацьба», і мяккае, далікатнае – «каханне», і добрае, заспакаяльнае – «спачуванне», i цёплае, ласкавае – «мама». І так можна пералічваць бясконца, але лепш пачаць выкаростоўваць гэтыя словы ў сваёй гаворцы кожны дзень.
Як аднойчы сказаў беларускі паэт Змітрок Бядуля: «Не саромся, беларус, гаманіць па-свойму – на роднай мове бацькоў і дзядоў сваіх. Шануй сваю мову, шануй свае песні, свае казкі, звычаі і ўсё роднае – гэта спадчына дзядоў і вялікі нацыянальны скарб. Толькі тады цябе ўсе будуць шанаваць як чалавека, калі сам сябе будзеш шанаваць – калі не адкінеш свайго нацыянальнага ўласнага багацця. А першы скарб нацыянальны – гэта родная мова».
Да Дня роднай мовы бібліятэкары ДУК «Горацкая раённая бібліятэчная сетка» падрыхтавалі для сваіх чытачоў шэраг бібліятэчных выстаў і тэматычных паліц: «Мова – крыніца ўсёй прыгажосці», «Родная мова – цудоўная!» «Дзіўная родная мова», «Роднай мовы гук чароўны», «Мая родная мова – БЕЛАРУСКАЯ», «Аб роднай мове замоўлю слова», «Мова – родная, лагодная, мая».
У сценах цэнтральнай бібліятэкі імя М. Гарэцкага для наведвальнікаў абанемента прайшла акцыя «Размаўляем па-беларуску», падчас якой супрацоўнікі размаўлялі на беларускай мове і запрашалі сваіх чытачоў таксама далучыцца да роднага слова. Бібліятэкары аддзела па абслугоўванню дзіцячага чытача падрыхтавалі слайд-віктарыну «Беларус, роднай мовы сваёй не цурайся!», дзе дзеці змагаліся ў некалькіх раўндах – перакладалі словы, расказвалі вершы, давалі азначэнні беларускіх слоў.
Напярэдадні Міжнароднага дня роднай мовы у фае Добраўскага СДК пачала сваю работу інтэрактыўныя пряцоўка «Мова родная, мова модная». Педагогі і навучэнцы школы мастацтваў прынялі ўдзел у бліц-апытванні на веданне значэнняў беларускіх слоў, апраналі папяровую ляльку, плясалі, пелі і чыталі па-беларуску.
Бібліятэкар філіяла «Каменская сельская аб’яднаная бібліятэка» запрасіла маленькіх чытачоў да ўдзелу ў мерапрыемстве «Усяму пачатак – родная мова». Дзеці размеркаваліся па камандах і знаёміліся з беларускімі народнымі казкамі, прыказкамі і прымаўкамі, адгадвалі беларускія загадкі, вымаўлялі беларускамоўныя скорагаворкі, адказвалі на цікавыя пытанні. Дзеці паспрабавалі сябе ў ролі перакладчыкаў на родную мову.
У філіяле «Рудкаўшчынская сельская аб’яднаная бібліятэка» адбылася віктарына «Знаўцы беларускай мовы». Маленькія наведвальнікі прынялi ўдзел у конкурсах «Гэта мова – твая і мая», «Паспрабуй перакладзi». Разам разгадвалi лiтаратурную крыжаванку, у гульнi «Словазнаўцы» выбiралi беларускiя словы, расказвалi, што яны абазначаюць. Свята роднай мовы прадоўжылася гучнымі чытаннямі вершаў на беларускай мове.
З Міжнародным днём роднай мовы, сябры! Наша мова – невытлумачальная асалода, схаваная у глыбіні пачуццяў... Як патаемная крынічка, схаваная пад леташнім лісцем, пад каранямі дрэў, пад нашымі каранямі. Крынічка, гук якой пачуеш толькі прыслухваючыся, але якая набірае моц! Паспрабуйце сёння сказаць сваім блізкім «Добрай раніцы!», калегам «Вітаю!», давайце размаўляць па-беларуску! Агулам, каб беларуская мова была ўсюды і мы нават забываліся пра дзень роднай мовы, бо яна штодзень з намі.
![]() | ![]() | ![]() |
|---|
![]() | ![]() | ![]() |
|---|
|
Презентация Горецкого района состоялась в Могилеве |
21.02.2023 |
В Могилеве состоялась творческая презентация Горецкого района. Мероприятие стало продолжением фестиваля народного творчества «Беларусь родная, музычная, народная», который приурочен к Году исторической памяти. Организатор фэста – Могилевский областной методический центр народного творчества и культурно-просветительской работы. Цель фестиваля – популяризировать богатую историческую палитру каждого региона, культурные и туристические брэнды области, народные ремесла.
В концертной программе, которую традиционно показали на сцене Могилевского областного методического центра, представили 22 авторских номера, над которыми трудились около 200 артистов – это творческие коллективы Централизованной клубной системы Горецкого района, детских учреждений дополнительного образования, а также Горецкой средней школы №1.
Горецкий район славен своими творческими возможностями – в регионе хорошо развита сеть учреждений культуры, музеев и библиотек. Об этом рассказала заместитель начальника управления культуры Могилевского облисполкома Наталья Пушнова. «Хочу отметить их работу с молодежью. Ведь то, что мы сегодня увидели – и деятельность творческих коллективов, и работа мастеров декоративно-прикладного искусства, находит свой отклик в сердцах молодежи, все выполнено на профессиональном и достойном уровне».
Творческая презентация Горецкого района проходила на нескольких локациях. Так, в фойе Могилевского областного методического центра гости праздника могли увидеть работы участников любительского объединения «Скарбнiца»: цветы, куклы, вазы и другие поделки из соломы. Совсем рядом расположились участники любительского объединения «Лазiнка», которые привезли на выставку изделия из лозы.
Студия модельного искусства «Чарадзейка», известная своими коллекциями аутентичной одежды, представила коллекцию «Купалінка» – восемь платьев свободного фасона, украшенных эксклюзивными элементами из соломы: поясами и венками ручной работы. Гостей творческой выставки сопровождала живая музыка образцово-показательного инструментального ансамбля «Тарантэла» Горецкой детской школы искусств и вокально-хорового мастерства.
Среди прочего на выставке были представлены работы любительского объединения «Роднае слова», имеющего звание «Народный коллектив». «Сегодня мы показываем литературную выставку, которая подготовлена совместными усилиями Горецкой центральной библиотеки им. Максима Горецкого и Горецким районным историко-этнографическим музеем. При последнем уже 36 лет действует народное объединение «Роднае слова», которое объединяет горецких авторов, поэтов и писателей. Среди них – члены Союза писателей и журналистов Беларуси, – поделилась директор Горецкого районного историко-этнографического музея Светлана Макеева.
– Книги, представленные на нашей экспозиции, повествуют об истории Горецкого края, культурных традициях нашего региона. Особое внимание здесь привлекает четырехтомник «Героические истории 70-й стрелковой Верхнеднепровской ордена Суворова II степени дивизии». Он включает в себя журналы боевых действий дивизии, наградные материалы, информацию о командном составе дивизии и полков, перечень населенных пунктов, освобожденных дивизий, картографический материал, а также данные о боевых потерях убитыми и ранеными за 1945 год».
Продолжилась творческая презентация Горецкого района на сцене Могилевского областного методического центра. Зрителя порадовали фольклорным песенным наследием, хореографическим мастерством. Такие творческие презентации знакомят гостей праздника с традициями наших предков, которые мастера бережно хранят и продвигают в жизнь современного общества.
|
Максіму Гарэцкаму – 130 гадоў |
21.02.2023 |
18 лютага споўнілася 130 год з дня нараджэння Максіма Іванавіча Гарэцкага – класіка беларускай літаратуры, аднаго з пачынальнікаў сучаснай беларускай прозы, крытыка, літаратуразнаўца, лексікографа, пісьменніка арыгінальнага, самабытнага таленту, вядомага прадстаўніка беларускай думкі, грамадскага дзеяча беларускага нацыянальна-дэмакратычнага адраджэння і нашага зямляка.
“Пакутлівы шлях выпаў на яго долю. Змагаючыся за права слова на роднай мове, ён страціў права на ўласнае жыццё, аднак паспеў пакінуць запавет нашчадкам: не шкадуючы сіл, рабіць усё магчымае і нават немагчымае ў высакароднай справе адраджэння нацыянальнай культуры, у распаўсюджванні ведаў пра беларускі край, пра яго выдатных сыноў, што прысвяцілі сваё жыццё служэнню Бацькаўшчыне”.
В. М. Губская, загадчык кафедры беларускай і рускай моў Беларускага дзяржаўнага эканамічнага ўніверсітэта, кандыдат філалагічных навук, дацэнт.
Нарадзіўся Максім Гарэцкі 18 лютага 1893 года ў вёсцы Малая Багацькаўка Мсціслаўскага павета Магілёўскай губерні. Так склаліся жыццёвыя абставіны, што за сорак пяць гадоў жыцця Максім Іванавіч Гарэцкі пабываў і жыў, на жаль, часта не па сваім жаданні, у шмат якіх гарадах. Аднак той час, які звязаны з Горкамі, займае асаблівае месца ў біяграфіі пісьменніка.
З 1909 па 1913 год ён вучыўся ў Горы-Горацкім каморніцка-агранамічным вучылішчы. За гэты перыяд Гарэцкі не толькі атрымаў спецыяльнасць, але і далучыўся да літаратуры. Менавіта тут ён пачаў пісаць нарысы аб жыцці і сваёй вучобе ў Горках па-беларуску, адсылаючы іх у рэдакцыю “Нашай Нівы”. У 1913 годзе ў гэтай газеце было змешчана яго першае апавяданне “У лазні”. З 1926 па 1928 год Максім Гарэцкі працаваў у Беларускай сельскагаспадарчай акадэміі (у той час – Беларускай акадэміі сельскай і лясной гаспадаркі) спачатку дацэнтам, а потым загадчыкам кафедры беларусазнаўства.
Гэты перыяд жыцця быў вельмі плённым для Максіма Гарэцкага як для пісьменніка. Збіраючы матэрыялы для “Камароўскай хронікі”, летам 1926 года М. Гарэцкі накіраваўся ў падарожжа ў Сібір. Вынікам яго паездкі стала кніга “Сібірскія абразкі”, дзе ён апісаў жыццё сялян у далёкім краі. За перыяд з 1926 па 1928 год выйшлі з друку яго творы: “У чым яго крыўда?”, “Ціхія песні”,
“На імперыялістычнай вайне”, “Жартаўлівы Пісарэвіч”, зборнік апявяданняў “Досвіткі”. Працаваў пісьменнік над зборнікам песень, запісаных сумесна з кампазітарам М. І. Аладавым ад яго маці Е. М. Гарэцкай “Народныя песні з мелодыямі”, займаўся перакладамі мастацкай прозы. За гэты час напісаны артыкулы аб творчасці Якуба Коласа, Міхася Чарота, Міхася Зарэцкага, Змітрака Бядулі, якія пазней увайшлі ў яго “Гісторыю беларускае літаратуры”.
18 ліпеня 1930 года яго арыштавалі па абвінавачванні за ўдзел у контррэвалюцыйнай арганізацыі “Саюз вызвалення Беларусі.” Вінаватым ён сябе не прызнаў, тым не менш быў асуджаны да пяцігадовай высылкі ў Вятку. Пасля яе адбыцця М. Гарэцкі ў Смаленску атрымаў накіраванне на працу настаўнікам рускай мовы і літаратуры ў пасёлак Пясочня. У 1937 годзе М. Гарэцкі па даносе зноў быў арыштаваны. 6 лютага 1938 года ён быў прыгавораны да расстрэлу, які быў прыведзены ў выкананне 10 лютага 1938 года ў горадзе Вязьма. 21 студзеня 1959 года прэзідыумам Калужскага абласнога суда М. І. Гарэцкі быў поўнасцю рэабілітаваны.
У Горках ушанавана памяць пісьменніка-класіка. Яго імем названы адна з вуліц горада і цэнтральная раённая бібліятэка. Усталявана памятная дошка на вучэбным корпусе № 4 БДСГА. У гэтым корпусе працуе музей-кабінет М. Гарэцкага. З 2015 года рэктарат акадэміі ўручае імянную стыпендыю імя М. Гарэцкага замежнаму студэнту за поспехі ў вучобе і актыўную грамадскую дзейнасць.
21 лютага з нагоды юбілейнай даты класіка беларускай літаратуры, нашага земляка ў Горацкім раённым гісторыка-этнаграфічным музеі прайшла літаратурная кампазіцыя “Вялікі чалавек з Малой Багацькаўкі”. На мерапрыемстве прысутнічалі вучні СШ № 2, студэнты БДСГА і горацкія аўтары.
Супрацоўнікі Цэнтральнай раённай бібліятэкі імя Максіма Гарэцкага распавялі аб жыццёвым і творчым шляху класіка. Аповед супраджаўся паказам мультымедыйнай прэзентацыі. Была прадстаўлена інсцэніроўка паводле апавядання “Страхаццё” (у ролі галоўнага героя – Аляксандр Ведзянееў). Горацкія аўтары Алеся Азаранка, Аляксандр Ведзянееў і Валянціна Мажугіна прачыталі свае вершы, прысвечаныя Максіму Гарэцкаму і роднай мове.
Больш падрабязна даведацца пра жыццёвы лёс беларускага пісьменніка Максіма Іванавіча Гарэцкага, яго творчасць, прасякнутую пачуццём любові да Радзімы, яе гісторыі, традыцый, нацыянальнай культуры, можна, наведаўшы Цэнтральную раённую бібліятэку, якая 30 гадоў носіць імя пісьменніка і па крупіцах збірае і захоўвае літаратурны скарб класіка.
|
Родная мова – “Роднае слова” |
21.02.2023 |
Роднае слова міла, вяснова
Зернем упала ў нашым краі.
Светлыя думы матчынай мовы
З глебы радзімай буйна ўзраслі.
Лідзія Андрэева
Штогод 21 лютага ўвесь цывілізаваны свет адзначае Міжнародны дзень роднай мовы. Менавіта да гэтага свята і была прымеркавана творчая сустрэча студэнтаў Беларускай дзяржаўнай сельскагаспадарчай акадэміі з членам Саюза пісьменнікаў Беларусі Наталляй Ніканчук і ўдзельнікам народнага літаратурнага аб’яднання “Роднае слова” Аляксандрам Ведзянеевым. Сустрэча адбылася ў студэнцкім інтэрнаце № 4 БДСГА.
Да мерапрыемства была падрыхтавана літаратурная выстава “У родным слове – сэрца пачуццё”. Тут былі прадстаўлены выданні класікаў беларускай літаратуры, кнігі па гісторыі, стылістыцы і культуры маўлення, а таксама зборнікі магілёўскіх і горацкіх аўтараў на беларускай мове: Аляксандра Казекі, Ніны Кавалёвай, Міхаіла Уласенкі, Наталлі Ніканчук, Аляксандра Клачкова, Лідзіі Андрэевай і іншых.
Спачатку кіраўнік народнага літаратурнага аб’яднання “Роднае слова” Людміла Дзеружкова расказала пра гісторыю свята і выданні, якія былі прадстаўлены на выставе, зачытала свае любімыя радкі класікаў беларускай літаратуры і пажадала моладзі шанаваць наш нацыянальны скарб – родную мову, больш чытаць беларускіх аўтараў, размаўляць і думаць на матчынай мове.
Наталля Ніканчук у сваім выступленні адзначыла: “Пішу пераважна на роднай мове і не магу нават думаць, што можа быць інакш. Жаданне пісаць на беларускай мове было яшчэ з дзяцінства. Я скончыла беларускамоўную школу ў Клецкім раёне Мінскай вобласці, заўсёды слухала Беларускае радыё. Ды і ў нашай мясцовасці больш размаўлялі на роднай мове”. Прагучалі яе вершы на роднай і аб роднай мове (“Крынічанька жывая…”, “Беларуская мова — святая…”, “Да мяне завітала надзея…” і інш.), а таксама пераклады твораў рускіх паэтаў на беларускую мову.
Студэнты зацікавіліся творчай дзейнасцю і Аляксандра Ведзянеева. Паэт сказаў пра адносіны да роднага слова і беларускай літаратуры, прачытаў свае вершы пра Радзіму і мову (“Наша мова”, “Сінявокі небасхіл”, “У замежжа” і інш.). Таксама ён дэкламаваў апавяданне Максіма Гарэцкага “Страхаццё” (нашага земляка, юбілей якога адзначаўся 18 лютага), што выклікала асаблівую зацікаўленасць у аўдыторыі.
Мерапрыемства атрымалася ў форме дыялогу і садзейнічала выхаванню ў моладзі павагі да роднага слова і разуменню неабходнасці ведаць яго і шанаваць. На працягу Тыдня роднай мовы цэнтральная бібліятэка імя М. Гарэцкага запрашае наведаць кніжныя выставы, пазнаёміцца з навінкамі беларускага друку, узяць дадому кнігі на беларускай мове і атрымаць асалоду ад чытання на роднай мове.































































