Але, прыгледзеўшыся, можна пабачыць, а дакладней – неяк падсвядома адчуць, што абодва яны б’юцца над асэнсаваннем адных і тых жа таямнічых загадак быцця сродкамі слова. Аляксандр Віктаравіч робіць гэта, канешне, не такімі радыкальнымі метадамі, як Увядзенскі, што ставіў у сваіх творах пад сумненне адэкватнасць чалавечага розуму і мыслення ўвогуле. Нават у самых сваіх наватарскіх, медытатыўных і роздумных вершах Клачкоў застаецца стваральнікам, а не разбуральнікам мовы як інструмента.

Родная матчына гаворка для яго — сапраўднае прыроднае багацце, якое трэба захаваць. З хваляваннем і вялікай асцярожнасцю кранаецца наш зямляк гэтае тэмы у сваіх шматлікіх паэтычных зборніках. Дарэчы, сёлета міні-юбілеі адзначаюць цэлых тры кніжкі Алякандра Віктаравіча. Гэта — «Тайна часу», якой спаўняецца 15 гадоў з часу выдання, «Паланэз» (10 гадоў) і маладзейшыя «Думкі», што выйшлі ў свет 5 гадоў таму.

Тры зусім невялічкіх, у сотню старонак, кніжкі, выдадзеныя мікраскапічным тыражом тут жа, у Горках. Вось дзе сапраўдныя бібліяграфічныя рэдкасці! Але якія эмацыянальныя глыбіні чалавечых перажыванняў хаваюцца пад гэтымі сціпла аформленымі вокладкамі. Сярод вядомых горацкіх аўтараў паэзія Клачкова выдзяляецца, на наш погляд, тым, што ён спрабуе выйсці за акрэсленыя межы, пераадолець як знешнія, так і унутраныя перашкоды. У адрозненні ад некаторых, ён не заціскае свой мастацкі позірк паміж краявідамі роднай вескі, панегірыкамі з актуальнай нагоды ці стрыманай сатырай у рамках дазволенага. Гэты паэт разгортвае сваю нястомную думку часам проста праз халодныя касмічныя прасторы, у бясконцую вечнасць, задае пужаючыя пытанні, на якія лічыцца саманадзейным чакаць адказаў. Але ж гэтае не можа стацца прычынай замоўкнуць. Не, горацкі паэт працягвае, зборнік за зборнікам, размаўляць з сусветам і са сваім чытачом. Аднаго разу досыць гучна, а часцей — зусім шэпатам, у цышіні, скрозь адзіноту і чарговыя, ужо звыклыя расчараванні. На працягу шляха Клачкоў таксама даволі смела ставіць досведы над формай сваіх вершаў: так, мы можам запраста сустрэць на старонках кніжак, напрыклад, беларускія хоку з цыклу «Жнівеньскі дывертысмент» ці нават аўтарскія пераклады на англійскую мову.

Як заўважыў у адным са сваіх артыкулаў Уладзімір Ліўшыц, «жыццё Аляксандра Віктаравіча – вучонага і паэта, уяўляе сабой арганічнае адзінства навукі і культуры, тэхнікі і лірыкі». У прадмове да адной з першых кніжак Клачкова Алесь Пісьмянкоў адзначыў тое, як аўтару «удалося стварыць шэраг праўдзівых і запамінальных сцэн з жыцця вёскі, прасякнутых болем за яе сённяшні дзень». Ніл Гілевіч напісаў пра «Тайну часу», што там «ёсць нямала вершаў, якія мне прыйшліся да душы, асабліва ў раздзелах «Час між людзей» і «Чысты час», хоць яны і больш абстрактныя». Працягваючы шэраг выказванняў пра узгадваемыя зборнікі, нельга не прывесці тут словы паэта Анатоля Зэкава, які так сказаў пра творчасць Клачкова: «Ён шукае. Слова за словам, радок за радком. Ён зусім не прэтэндуе на ісціну ў апошняй інстанцыі, а імкнецца разважаць над кожнай праявай жыцця па-свойму, а заадно падключае да разваг і чытача». А Людміла Дзеружкова ўбачыла за клачкоўскімі радкамі «глыбокага, сур’езнага чалавека, які здольны па-філасофску асэнсоўваць само жыццё, імгненне часу».

Здаецца, усе яны па-свойму маюць рацыю. Але хто ж ведае, з якога новага боку адкрыюцца персанальна для вас вершы таленавітага горацкага прафесара?

Чытаць