Узровень жыццяздольнасці — гэта адзнака, якая прысвойваецца ўключаным у вышэйназваны атлас мовам. Сярод крытэрыяў, якія выкарыстоўваюцца для гэтага, найбольш важным лічыцца перадача мовы паміж пакаленнямі. Дык вось беларуская мова па ўзроўню існуючай для яе пагрозы атрымала статус уразлівай. У адной кампаніі з ей такія мовы, як адыгейская, башкірская і неапалітанская. Усю велічыню небяспекі зразумець са скупых радкоў тлумачэння статусу цяжка — там гаворыцца наступнае: “на мове размаўляе большасць дзяцей, але яе выкарыстанне можа быць абмежаваным, напрыклад, на мове гавораць толькі дома”. Наколькі гэта адпавядае рэальнаму становішчу спраў? Кожны, напэўна, адкажа на гэта пытанне для сябе сам, зыходзячы з ўласнага вопыту ва ўжыванні роднай мовы, ці, наадварот, адсутнасці такога.

Што датычыцца самога свята, дык яно, здаецца, створана, у першаю чаргу, каб хоць аднойчы на год пра беларускую мову ўспомнілі, загаварылі на ёй. Гэта нагода хоць на хвілінку задумацца пра тое, што для многіх уяўляецца ну зусім непрыметным. У паўсядзённым жыцці на беларускай мове размаўляе менш за два працэнты насельніцтва, цікавасць да яе падае — ну і што тут страшнага, скажа многа хто з нас? Можа яно так, і для многіх паступовае знікненне той самай “ласкі матчынай” з моўнай карты сусвета – пусты гук. Вядома ж, такія людзі наўрад ці завітаюць на кніжную выстаўку “Пад небам беларускага слова” ў чытальнай зале бібліятэкі. На некалькіх сціплых палічках змяшчаецца цэлая невялікая скарбніца для зацікаўленых. Сярод экспанатаў — мноства слоўнікаў: старабеларускі, арфаграфічны, слоўнікі архаізмаў і народных параўнанняў. Гэта асабліва важна, бо такія кніжкі стануць незаменнай запамогай для пачынаючых вандроўнікаў у загадкавую краіну Беларускай Мовы, на шчасце, яшчэ не зусім згублены край. Край, у якім схавана галоўная каштоўнасць спадчыны. Тое самае чароўнае месца, дзе ажываюць продкі.

Таму досыць прыемна пабачыць на экспазіцыі беларускамоўныя кніжкі мясцовых горацкіх аўтараў Ніны Кавалевай і Ліі Роднай. Бо для таго, каб мова захоўвалася, на ёй трэба не толькі, што першарадна, гаварыць, але і пісаць. “Дарэчы, творчасці азначаных пісьменніц была прысвечана і вечарына, што ладзілася падчас свята у адным са студэнцкіх інтэрнатаў акадэміі”, — расказвае загадчык аддзела інфармацыі Алена Марозава.

Нельга тут не згадаць таксама і пра выстаўку з нагоды 60-годдзя Алеся Пісьмянкова, адным з найцікавейшых экспанатаў якой стаўся збор вершаў-прысвячэнняў і выказванняў пра творчыя сувязі вядомага паэта з мясцовымі аўтарамі — Аляксандрам Клачковым, Лідзіяй Андрэевай і іншымі "Аб табе хачу сказаць...".

Прыемнага прагляду!