Пэўны перыяд жыццядзейнасці М. Гарэцкага звязаны менавіта з Горкамі і Беларускай сельскагаспадарчай навучальнай установай. Горкі сталі тым месцам, адкуль ён пайшоў у вялікі свет. З 1909 па 1913 год ён вучыўся ў Горацкім каморніцка-агранамічным вучылішчы. За гэты перыяд Гарэцкі не толькі атрымаў спецыяльнасць, але і далучыўся да літаратуры. У вучылішчы пад яго кіраўніцтвам было створана “таварыства аматараў беларускай літаратуры”.

Максім Гарэцкі быў адзін з першых гурткоўцаў, хто пачаў пісаць нарысы аб жыцці і сваёй вучобе ў Горках па-беларуску, адсылаючы іх у рэдакцыю “Нашай Нівы”. У 1913 годзе ў гэтай газеце было змешчана яго першае апавяданне “У лазні”. А з 1926 па 1928 год Максім Гарэцкі працаваў загадчыкам у Беларускай сельскагаспадарчай акадэміі на кафедры беларусазнаўства.

У Горках ушанавана памяць пісьменніка-класіка. Яго імем названа адна з вуліц горада. Усталявана памятная дошка на вучэбным корпусе № 4 БДСГА. У гэтым корпусе працуе музей-кабінет М. Гарэцкага. З 2015 года рэктарат акадэміі ўручае імянную стыпендыю імя М.Гарэцкага замежным студэнтам за поспехі ў вучобе і грамадскай дзейнасці.

1 лютага 1993 года Пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь Горацкай цэнтральнай бібліятэцы прысвоена імя Максіма Гарэцкага.

З таго часу пачалася крапатлівая праца па збору, захаванні і папулярызацыі жыццёвага і творчага шляху пісьменніка. 90-я гады – гэта той перыяд, калі сталі ўзнікаць забытыя імены, з’яўляцца забароненыя раней творы. У перыядычным друку шмат публікавалася артыкулаў, якія раскрывалі раней невядомыя старонкі з жыцця многіх раней “невядомых” асоб, у тым ліку і Максіма Гарэцкага.

Бібліятэкары нашай установы пачалі збіраць гэтыя матэрыялы, у выніку чаго сфарміравалася прэс-дасье “Максім Гарэцкі”, якое налічвае больш за 200 артыкулаў, а таксама фотакопіі ўласных дакументаў Гарэцкага. На сённняшні дзень гэтыя матэрыялы алічбаваныя і створана база данных “Жыццёвы і творчы шлях Максіма Гарэцкага”. Яна змяшчае біяграфічныя звесткі, алічбаваныя фотаздымкі, кнігі твораў М. Гарэцкага з фонду нашай бібліятэкі, бібліяграфію, поўныя тэксты артыкулаў з перыядычных выданняў пра М. Гарэцкага, пераведзеныя ў электронны фармат, успаміны і вершы, прысвечаныя пісьменніку.

Дзейнасць бібліятэкі па развіцці цікавасці да асобы і творчасці гэтага пісьменніка з’яўляецца адным з галоўных напрамкаў і яна вядзецца комплексна. Гэта: пошукавая дзейнасць, стварэнне фонду даведачна-бібліяграфічных матэрыялаў, папулярызацыя творчасці пісьменніка праз арганізацыю масавай работы і ўласную выдавецкую дзейнасць.

У чытальнай зале сфарміраваны фонд, які складаецца з кніг, брашур, перыёдыкі, аудыё-відэаматэрыялаў, электронных рэсурсаў. Сёння тут маюцца дзясяткі артыкулаў з часопісаў і газет, фотаздымкі пісьменніка, лісты да родных, публікацыі аб ім. Беражна захоўваюцца альбомы з фотаздымкамі і пражаданнямі ад пісьменнікаў да ўрачыстага святкавання 100-годдзя Гарэцкага (Ніла Гілевіча, Янкі Брыля, Сяргея Законнікава, Віктара Карамазава і інш.), памятны медаль да 100-годдзя з дня нараджэння і лісты ад дачкі пісьменніка Галіны Максімаўны, з якой бібліятэка раней вяла перапіску. Пазней пісьменнік Уладзімір Ягоўдзік перадаў бібліятэцы ўспаміны Яўгеніі Лобан, якая вучылася ў 1-м класе Віленскай гімназіі ў Максіма Гарэцкага.

Да 130-годдзя з дня нараджэння М. Гарэцкага ў фае бібліятэкі на першым паверсе была створана міні-музейная экспазіцыя, прысвечаная пісьменніку. Там знаходзіцца бюст Максіма Іванавіча (работа скульптара Заіра Азгура, 1975 г.), партрэт пісьменніка (мастак В. Шпартаў), фота-экспазіцыя, выставачны стэнд, дзе размешчаны бібліятэчныя выданні пра М. Гарэцкага і яго творы, а таксама два інфармацыйныя банеры “Рукапісы твораў Максіма Гарэцкага” і “Летапіс жыцця і творчасці Максіма Гарэцкага”.

Пры стварэнні гэтай экспазіцыі супрацоўнікамі была праведзена пошукавая работа па ўстанаўленні года стварэння скульптуры З. Азгурам. З гэтай мэтай быў накіраваны запыт у ДУ “Мемарыяльны музей-майстэрня З. І. Азгура”. Як вынік – быў не толькі ўстаноўлены год, але і папоўніўся фонд успамінаў пра М. Гарэцкага ўспамінамі Заіра Азгура.

Асобае месца на выставах адводзіцца шматлікім творам пісьменніка. Кніжныя выданні дапаўняюць артыкулы перыядычнага друку з цікавымі звесткамі аб жыцці Гарэцкага, як чалавека і пісьменніка, напрыклад, артыкулы “М. Гарэцкі і Л. Чарняўская. Гісторыя кахання”, “Справа № 13036”; шматлікія фотаздымкі, а таксама факсімільнае выданне газеты “Наша Ніва” (1912-1915 і 1920 гады), на старонках якой друкаваліся першыя допісы маладога М. Гарэцкага. Асаблівае месца на выставе займаюць музычныя інструменты (дудка і скрыпка), ігрой на якіх так удала валодаў творца.

Усе назапашаныя бібліятэкай матэрыялы хочацца данесці як да шырокага кола чытачоў, так і аказаць метадычную дапамогу тым, хто займаецца прапагандай творчасці пісьменніка: бібліятэкарам, настаўнікам, педагогам-арганізатарам і інш. Гэта дапамагаюць зрабіць уласна бібліятэчныя выданні як бібліяграфічныя, так і поўнатэкставыя.

Даведнік “Горацкі Гарэцкі” распавядае пра перыяд жыцця і творчасці пісьменніка ў Горках, змяшчае вершы-прысвячэнні Алеся Пісьмянкова, Лідзіі Андрэевай, Аляксандра Клачкова Максіму Гарэцкаму, выданні пра жыццё і творчасць пісьменніка, бібліяграфічнае апісанне яго кніг, якія знаходзяцца ў фондзе ЦБ.

Таксама да юбілею М. Гарэцкага распрацаваны метадычныя парады бібліятэкам сеткі “Я праўду адкрываю свету” са сцэнарнымі распрацоўкамі вуснага часопіса “Памножана будзе слава Айчыны нашай”, літаратурна-музычнай кампазіцыі “Старонкамі жыцця і творчасці Максіма Гарэцкага” і інш.

Прыемна і тое, што наша работа па прапагандзе творчасці М. Гарэцкага не застаецца незаўважанай збоку яго пляменніка – Радзіма. Кожны раз, калі ён бывае ў Горках, ён наведвае і нашу бібліятэку. Так, у 2013 годзе ў маі да нас завіталі Радзім Гарэцкі з жонкай і пісьменнік, сябар сям’і Гарэцкіх – Анатоль Бутэвіч. Адбылася вельмі цікавая гутарка з гэтымі людзьмі, разам з імі мы наведалі тое месца, дзе раней знаходзіўся дом, у якім жыў М. Гарэцкі. На развітанне Радзім Гарэцкі і Анатоль Бутэвіч падаравалі бібліятэцы шэраг уласных выданняў і выданняў Максіма Гарэцкага, на якіх яны пакінулі аўтографы з пажаданнямі поспехаў у далейшай працы па ўшанаванні і захаванні памяці выдатнага сына беларускага народа М. Гарэцкага. На падставе гэтых выданняў у чытальнай зале бібліятэкі арганізавана выстава “Тут след пакінуў я”.

Былі набыты электронныя экзэмпляры рэдкіх выданняў М. Гарэцкага з фонду Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі, якія зараз размешчаны на сайце бібліятэкі. А таксама ўвазе інтэрнэт-карыстальнікаў прапанавана віртуальная выстава кніг “Скарбы Максіма Гарэцкага” (сумесны інтэрактыўны праект з бібліятэкай УА БДСГА імя Д. Р. Новікава).

Праца цэнтральнай бібліятэкі і ўстаноў культуры па ўшанаванні памяці нашага земляка, слаўнага сына сваёй Бацькаўшчыны Максіма Гарэцкага, будзе працягвацца далей. Бо Максім Гарэцкі адносіцца да ліку тых людзей, якія не губляюцца ў часе, а, наадварот, набываюць новую існасць, пражываюць другое жыццё, натхняюць на новыя літаратурныя сюжэты. Мала, вельмі мала часу падараваў Максіму Гарэцкаму лёс, каб да канца раскрыцца, рэалізавацца як пісьменніку, мастаку. Але само кароткае жыццё М.Гарэцкага – суцэльны подзвіг. Высокі подзвіг служэння сваёй радзіме, свайму народу, сваёй маці-зямлі Беларусі.

Максім Гарэцкі быў чалавекам вельмі добрай беларускай душы, сціплым па прыродзе сваёй, не абцяжараны ні славай, ні званнямі, ні тытуламі. Увесь нядоўгі век, што быў яму адпушчаны, куды, б, у якія краі ні закідвала яго злая доля ён працаваў да самазабыцця, рабіў усё, што было ў яго сілах, дзеля свайго народа, і заўсёды дарагой і роднай Бацькаўшчыны. І з упэўненасцю можна зазначыць – Імя Максіма Гарэцкага назаўсёды ўвайшло ў гісторыю культуры нашага Горацкага краю і заняло сваё пачэснае месца.

Спачатку кіраўнік народнага літаратурнага аб’яднання «Роднае слова» Людміла Дзеружкова расказала пра горацкіх аўтараў, жыццё і творчаць якіх могуць служыць прыкладам мужнасці для падрастаючага пакалення. Вучні СШ № 1 г. Горкі пазнаёміліся з творамі ваенна-патрыятычнай тэматыкі горацкіх аўтараў: ветэрана Вялікай Айчыннай вайны Леаніда Самусенкі, вязня фашысцкіх канцлагераў Льва Васільева, членаў Саюза пісьменнікаў Беларусі Ніны Кавалёвай і Сяргея Кісялёва, а таксама паэта Сяргея Лоцманава. Прагучалі вершы «Звезда на земле», «Курган Славы», «Вокзалы», «В октябрьском лесу 41-го», «Дядя Миша» ў выкананні адзінаццацікласнікаў.

Далей выступіла член Саюза пісьменнікаў Беларусі Наталля Ніканчук. Яна расказала вучням, што абодва яе дзядулі ваявалі, адзін з іх загінуў вясной 1945-га ў Чэхаславакіі, зусім крыху не дажыўшы да перамогі; другі быў паранены ў першым баі і пасля мабілізаваны. У час яе юнацтва, адзначыла пісьменніца, яшчэ была магчымасць сустракацца з ветэранамі Вялікай Айчыннай вайны, жывымі сведкамі і ўдзельнікамі тых гераічных падзей. «Іх часта запрашалі ў школу альбо ў вясковы клуб, – успамінала яна, – ды і проста іх можна было сустрэць на вясковай вуліцы і пагутарыць».

Наталля Валянцінаўна падзялілася, якія кнігі аб былой вайне яе найбольш уразілі, якія літаратурныя героі былі ды і зараз застаюцца прыкладам мужнасці і гераізму. Асабліва ёй падабаюцца «В списках не значился», «А зори здесь тихие» Барыса Васільева, «Живые и мёртвые» Канстанціна Сіманава, «Четвёртая высота» Алены Ільіной. Некаторыя з гэтых кніг яна прынесла з сабой, каб паказаць іх вучням.

Наталля Валянцінаўна расказала аб сваім удзеле ў конкурсе перакладаў вершаў Канстанціна Сіманава на беларускую мову і прачытала свае пераклады. Прагучалі вершы «Маёр прывёз малога на лафеце» Канстанціна Сіманава, «Балада аб маці» Андрэя Дзяменцьева, «Магіла невядомага салдата» Эдуарда Асадава ў аўтарскім перакладзе на беларускую мову. Упрыгожыў мерапрыемства відэаролік «Чакай мяне, і я вярнуся…».

Надзея Курбасава, вядомая горацкая спявачка, выканаўца любімых многімі слухачамі патрыятычных і лірычных песень, таксама частая госця ў школах і студэнцкіх аўдыторыях.

Менавіта па гісторыі яе сям’і, лічыць Надзея Іванаўна, можна прасачыць гісторыю ўсёй савецкай (і не толькі) краіны. Яна – унучка рэпрэсаванага і дачка франтавіка, маці салдата, які прайшоў дзве вайны (у Карабаху і 1-ю чачэнскую), у выніку чаго атрымаў першую групу інваліднасці і ўзнагароджаны ордэнам Мужнасці.

На прыкладзе свайго жыцця яна расказала, якой была моладзь савецкіх часоў. З 14 гадоў Надзея пакінула бацькоўскі дом і пайшла ў свет. Пасля заканчэння медыцынскага вучылішча ў Віцебску ёй давялося пабываць у розных кутках Савецкага Саюза, дзе яна сумленна і самааддана служыла сваёй справе і Радзіме. Надзея Іванаўна зачытала радкі з вершаў Эдуарда Асадава і Канстанціна Фралова, якія перадаюць сапраўдныя духоўныя каштоўнасці чалавека: адказнасць, вернасць, спагадлівасць да чужой бяды, любоў да сям’і і Радзімы. Гаварыла Надзея Іванаўна і пра гераізм савецкага народа ў гады Вялікай Айчыннай вайны, і пра тое, як важна захаваць памяць аб той вайне для будучых пакаленняў. Яна пажадала моладзі больш цікавіцца гісторыяй свайго краю, вывучаць яе па дакументальных звестках. І самае галоўнае – у любых абставінах заставацца чалавекам і грамадзянінам, любіць сваю Радзіму і ўсё рабіць дзеля яе росквіту і развіцця.

Можна толькі ўявіць, якога ўзроўню маглі б дасягнуць творы Максіма Гарэцкага з яго здольнасцю насычаць іх рэаліямі паўсядзённасці, у якой жыў пісьменнік, якая была рэчаіснасцю для нашага народа... Як шмат ён мог бы сказаць, прайшоўшы праз Першую сусветную вайну, цяжкае раненне, шматлікія выпрабаванні… Але нават і тое, што сказаў, раскрывае чалавечую натуру напоўніцу…

Сёння ён – агульнапрызнаны класік беларускай літаратуры, адзін з самых таленавітых пачынальнікаў нацыянальнай мастацкай прозы. Сваё кароткае жыццё Гарэцкі прысвяціў высакароднай справе духоўнага адраджэння роднай краіны, выхаванню нацыянальнай свядомасці беларусаў. Зараз на радзіме Максіма Гарэцкага (у вёсцы Малая Багацькаўка, што на Мсціслаўшчыне) створаны музей. Яго імем названы бібліятэка ў Горках, вуліцы ў Мінску, Мсціславе, Горках. У Мінску і Вязьме класіку беларускай літаратуры пастаўлены помнікі. Вобраз Максіма Гарэцкага ўвасоблены ў дакументальных стужках. Яго творчасць знаходзіцца пад пільнай увагай літаратуразнаўцаў. Рэгулярна арганізуюцца Гарэцкія чытанні, выдаецца яго творчая спадчына. З 1997 года дзейнічае Міжнародны фонд братоў Гарэцкіх.

Адметна тое, што не толькі у юбілейныя даты, а штогод бібліятэкары ДУК «Горацкая раённая бібліятэчная сетка» ўшаноўваюць памяць аб пісьменніку і прапануюць сваім чытачам змястоўныя кніжныя выставы, агляды літаратуры, выставы-прысвячэнні. Гэты год – не выключэнне, багацце таленту Максіма Гарэцкага можна прасачыць наведаўшы экспазіцыі бібліятэк сеткі: «Жыве яго слова», «Браму скарбаў сваiх адчыняю», «Партрэт на фоне пакалення», «Маляўнічая сіла слова Максіма Гарэцкага», «Вялікі чалавек з Малой Багацькаўкі», «Скарбы жыцця М. Гарэцкага», «Максім Гарэцкі: сцежкамі жыцця», «Багацце таленту Максіма Гарэцкага», «Я праўду адкрываю свету».

Максім Гарэцкі – гэта гонар і сумленне беларускай нацыі, яе духоўны настаўнік, які ўнёс велізарны ўклад у фарміраванне нацыянальнай свядомасці беларусаў. Адзначэнне 130-годдзя з дня яго нараджэння – своеасаблівы напамін, каб засведчыць нашу бязмерную любоў і глыбокую павагу вялікаму нацыянальнаму мастаку, які жыў і працаваў дзеля прымнажэння славы зямлі беларускай у шырокім свеце. Памяць пра Максіма-пакутніка жыве ў нашых сэрцах, заклікае захоўваць важную для беларусаў спадчыну і прапагандаваць беларускую літаратуру, асабліва тое, што стварыў і аб чым марыў Максім Іванавіч.

Защита своей Отчизны – первейший долг, выполнение которого для каждого является делом чести. Именно поэтому 23 февраля все больше становится праздником общенародным, днем всех сильных, мужественных, твердых духом людей. Любой гражданин, находится ли он на боевом посту или занимается мирным делом, – прежде всего Защитник своей Родины. И каждый своим трудом вносит вклад в преумножение богатства своей страны.

Библиотекари ГУК «Горецкая районная библиотечная сеть» к празднику подготовили ряд тематических выставок: «О Родине, мужестве, славе», «Мужество. Доблесть. Честь», «Отвага, мужество и честь», «Вооружённые Силы моей страны: история, традиции», «Аты-баты, щли солдаты», «Святое дело – Родине служить!», «На страже Родины», «Держава армией крепка».

Спектр представленных книг разнообразен, но при этом все они объединены одной общей темой – силой мужского характера. Герои этих книг – настоящие мужчины, которым не чужда мужественность и ответственность за свои слова. Они умеют дружить, любить и быть верными, знают, что такое смелость и отвага.

Библиотекарь филиала «Горская сельская объединенная библиотека» предложила своим читателям участие в викторине «Наша армия родная». В самом начале ребятам рассказали историю появления праздника, а затем участники двух команд боролись за право быть защитниками своего Отечества. Они активно отвечали на вопросы военно-патриотической викторины, определяли воинское обмундирование, называли профессии военных. С огромным интересом дети участвовали в конкурсах «Слушай мою команду!», «Меткий стрелок», «Военная авиация», «Минное поле», все показали свою выносливость и быстроту.

В филиале «Каменская сельская объединенная библиотека» состоялась конкурсно-игровая программа «Будем в Армии служить». В ходе мероприятия мальчишки показали свою сноровку, азарт, смекалку, разделившись на две команды – «Разведчики» и «Десантники». Активно ребята проявили себя в конкурсах «Стрелки», «Лётчики», «Шофёр», «Кто сильнее?», «Первая помощь».

Библиотекари филиала «Ленинская сельская объединенная библиотека» провели тематический час «Есть такая профессия – Родину защищать». Ребята собирали пословицы, отгадывали загадки, определяли военную технику, виды оружия и названия видов войск. Не остались в стороне и девочки, которые выполняли роль медсестёр и блестяще справились с заданием «Помощь раненому». Юные защитники в ходе мероприятия проявили «солдатские» качества, ловкость, смекалку и храбрость.

Праздник, ежегодно отмечаемый 23 февраля, чествует мальчиков, юношей и мужчин – нынешних и будущих защитников и заступников своей семьи, своего дома, своей Отчизны. Их безупречная служба в составе Вооруженных Сил Республики Беларусь и работа в правоохранительных органах является блестящим доказательством того, что безопасность народа и земли Республики Беларусь находится в надёжных руках волевых и мужественных защитников Отечества.

Да Дня роднай мовы бібліятэкары ДУК «Горацкая раённая бібліятэчная сетка» падрыхтавалі для сваіх чытачоў шэраг бібліятэчных выстаў і тэматычных паліц: «Мова – крыніца ўсёй прыгажосці», «Родная мова – цудоўная!» «Дзіўная родная мова», «Роднай мовы гук чароўны», «Мая родная мова – БЕЛАРУСКАЯ», «Аб роднай мове замоўлю слова», «Мова – родная, лагодная, мая».

У сценах цэнтральнай бібліятэкі імя М. Гарэцкага для наведвальнікаў абанемента прайшла акцыя «Размаўляем па-беларуску», падчас якой супрацоўнікі размаўлялі на беларускай мове і запрашалі сваіх чытачоў таксама далучыцца да роднага слова. Бібліятэкары аддзела па абслугоўванню дзіцячага чытача падрыхтавалі слайд-віктарыну «Беларус, роднай мовы сваёй не цурайся!», дзе дзеці змагаліся ў некалькіх раўндах – перакладалі словы, расказвалі вершы, давалі азначэнні беларускіх слоў.

Напярэдадні Міжнароднага дня роднай мовы у фае Добраўскага СДК пачала сваю работу інтэрактыўныя пряцоўка «Мова родная, мова модная». Педагогі і навучэнцы школы мастацтваў прынялі ўдзел у бліц-апытванні на веданне значэнняў беларускіх слоў, апраналі папяровую ляльку, плясалі, пелі і чыталі па-беларуску.

Бібліятэкар філіяла «Каменская сельская аб’яднаная бібліятэка» запрасіла маленькіх чытачоў да ўдзелу ў мерапрыемстве «Усяму пачатак – родная мова». Дзеці размеркаваліся па камандах і знаёміліся з беларускімі народнымі казкамі, прыказкамі і прымаўкамі, адгадвалі беларускія загадкі, вымаўлялі беларускамоўныя скорагаворкі, адказвалі на цікавыя пытанні. Дзеці паспрабавалі сябе ў ролі перакладчыкаў на родную мову.

У філіяле «Рудкаўшчынская сельская аб’яднаная бібліятэка» адбылася віктарына «Знаўцы беларускай мовы». Маленькія наведвальнікі прынялi ўдзел у конкурсах «Гэта мова – твая і мая», «Паспрабуй перакладзi». Разам разгадвалi лiтаратурную крыжаванку, у гульнi «Словазнаўцы» выбiралi беларускiя словы, расказвалi, што яны абазначаюць. Свята роднай мовы прадоўжылася гучнымі чытаннямі вершаў на беларускай мове.

З Міжнародным днём роднай мовы, сябры! Наша мова – невытлумачальная асалода, схаваная у глыбіні пачуццяў... Як патаемная крынічка, схаваная пад леташнім лісцем, пад каранямі дрэў, пад нашымі каранямі. Крынічка, гук якой пачуеш толькі прыслухваючыся, але якая набірае моц! Паспрабуйце сёння сказаць сваім блізкім «Добрай раніцы!», калегам «Вітаю!», давайце размаўляць па-беларуску! Агулам, каб беларуская мова была ўсюды і мы нават забываліся пра дзень роднай мовы, бо яна штодзень з намі.